Atex ve Patlatmazlık Nedir Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Aletler Hakkında Genel Bilgi
M.Kemal Sarı hocamız tarafından hazırlanan 600 sayfalık kitap bize yol gösterici olacaktır.
I.BÖLÜM
İÇİNDEKİLER
Kısa tarihçe
Patlayıcı ortam nedir
Tanım
Patlayıcı, Parlayıcı ve Yanıcı Gaz ve Tozlar
Ateşleme Kaynakları:
Patlamaya Karşı Alınan Önlemler
Patlayıcı Ortamların Sınıflandırılması
Tehlikeli Bölge veya ZON Tanımlamaları
Batı Avrupa Görüşü ve Zone Sistemi
Kuzey Amerikan Görüşü ve Uygulaması, Division Sistemi 2000 Yılı
Amerikan Division Sistemi ile Avrupa Zon Sistemlerinin Karşılaştırılması
Sınıflandırmayı Hangi Kuruluşlar Yapar, 2000 Yılı
Tehlikeli Bölge (Zone) Tanımlamalarına Örneklerle İzahı
Asgari Emniyet Mesafeleri
Tehlikeli Bölge Tanımlamalarında Dikkat Edilecek Hususlar
Genel İzahat 2003 Öncesi Uygulama
Örnekler ve Uygulama Farkları
Benzin İstasyonları
Lpg Dolum İstasyonları
Değişik Örnekler
Patlama Sıcaklığı, Isı ve Gaz Grupları
Yeni Gaz, Toz ve Isı Grupları 2010 Sonrası
II.BÖLÜM
İÇİNDEKİLER
Patlayıcı Ortamlar Üzerine Son Gelişmeler (2010)
Türkiye'deki Mevzuat
ATEX Yönetmeliklerinin Getirdiği Yenilikler
ATEX'in İşletmecilere Getirdiği Yenilik ve Külfetler:
Sosyal Direktifin ATEX 136’nın Getirdiği Yenilikler
ATEX'in İmalatçılara Getirdiği Yenilik ve Külfetler:
Ekipman Direktifinin ATEX 94/9’un Getirdiği Yenilikler
ATEX 94/9 Kılavuzları
Yeni ATEX Direktifi, ATEX 2014/34/Ab, ATEX 114
Değişimin Ön Gördüğü Yenilikler
IEC, Uluslar Arası Elektroteknik Komisyonu
Standart Hazırlama:
Uyumluluk Değerlendirmesi
ТС31
IECEX Scheme, IECE× System
Standartlaşma Konusunda Son Gelişmeler
ATEX ile IECEX'in Kalite Güvence Sistemi Açısından Kıyaslanması
IECEX System'de Kalite Güvence Sistemi Nasıl Çalışır ve IEC 60079-34 Uygulaması
Standart Hazırlama Kuruluşları
ATEX 2014/34 Kılavuzundaki Açıklamalar
Tesis Kurulumu, Montaj (Installatıion)
Yönetmelik Ekleri
ATEX Direktifi ile Kesişen Diğer Direktifler,
ATEX Ürünlerine Uygulanacak Diğer Direktifler
ATEX 2014/34/AB Direktifinin Bazı Özel Ekipmanlara Tatbiki
ATEX Kapsama Giren veya Girmeyen Ürünler Listesi
Dünyanın Belli Başlı Büyük Ülkelerinde Patlatmaz Aletlere Sertifika Verme İşleri Nasıl Yürümektedir?
Patlamaya Karşı Korunmuş Patlatmaz Aletlerin Etiketleri
Yabancı Madde Girişine Karşı Koruma, IP, IEC 60529, EN 60529
IEC ve Avrupa Uygulaması
Amerikan Uygulaması
Patlatmaz Teknolojisinin Tarihçesi
Giriş
Bazı Sanayi Kollarının Kısa Tarihçeleri
Kömür Madenlerinde Aydınlatma ve Gaz Sorunu
İlk Patlatmaz Alet Ve Diğer Elektrikli Aletler
Patlatmaz Alet Yapım Kuralları ve Araştırma Kuruluşları
Koruma Tiplerinin Geliştirilmesi
ABD ve Diğer Ülkelerdeki Gelişmeler
Patlatmaz Teknolojisi Tarihinin Eşik Noktaları
III.BÖLÜM
İÇİNDEKİLER
D-Tipi Koruma, Alevsızmaz Koruma
Genel İzahat
En Küçük Bağlantı Uzunlukları ( L) ve
En Büyük Emniyet Açıklıkları (W=İ ):
Alevsızmazlığın Denenmesi, Non-Transmition Of An İnternal İgnition
Kablo Girişleri:
Alevsızmaz Eklerin Bağlantı Boyların (L) ve
Emniyet Açıklıklarına (İ) Örnekler
IEC 60079-1’de Yapılan Son Değişiklikler ve Yeni Gelişmeler (2019)
E-Tipi Koruma, Artırılmış Emniyet (İncreased Safety)
Genel İzahat, Tanım ve Kapsam
Kablo Bağlantıları ve Terminaller
İzolasyon Maddelerinin Sınıflandırılması
Yalıtım Aralıkları Ve Yüzeysel Ark Yolu
P-Tipi Koruma, Basınçlı Tip Koruma
Genel İzahat
Pxb, Pyb Ve Pzc Koruma Kategorilerinin İzahı
Basınçlandırılmış Kap ve Borular İçerisindeki Basınç Değişimine Örnekler
Mahvaza İçerisindeki Boşalma Kaynağının Sınıflandırılması
Güvenlik Cihazları Nedir? (Safety Device)
Basınçlandırılmış Odalar
Q-Tipi Koruma, Kumlu Koruma Powder Fillıng
Genel İzahat
Yapım Kuralları
O-Tipi Koruma, Yağlı Koruma (Oil İmmersion)
Genel İzahat
Yapım Kuralları
m-Tipi Koruma, Döküm veya, Kapsüllü Koruma
Genel İzahat
m-Tipi Koruma Yapım Kuralları
IEC 60079-13
Bazı Aletlerde Dikkat Edilecek Hususlar
Röleler
Hücre ve Bataryalar
Koruyucu Aletler, Güvenlik Cihazları
Ex-m Tipi Korumada Uygulanan Test ve Deneyler
n-Tipi Koruma, Ark Çıkarmaz (Non-Sparking)
Genel Açıklama
nA Tipi Koruma: (Non-Arching, Non-Sparking):
nL Tipi Koruma: (Energy Limited Apparatus)
nP Tipi Korumu: (Simplified Pressurization)
nR Tipi Koruma : (Restricted Breathing Enclosure)
nC Tipi Koruma
Yapım Kuralları ve n-Tipi Aletlerin Önemli Özellikleri
S-Tipi Koruma Special Type Of Protection Ex-S
Genel İzahat
Standart Çalışmaları ve Son Gelişmeler (2020)
i-Tipi Koruma, Kendinden Emniyetlilik
Genel İzahat
Son Gelişmeler (2013 İtibarı ile)
Power-i , Güçlü-i Nedir
5.9.4 Güçlü-İ Standardı, Iec 60079-39
5.10 Optık Koruma, İşığa Karşı Koruma IEC 60079-28
5.10.1 Genel İzahat
5.10.2 Optik Koruma Yöntemleri
İçsel Güvenlikli Optik Koruma, Ex-Op is
Optik Işığın Örtülmesi Yöntemi İle Koruma, Ex-Op Pr
Optik Işığın Kesilmesi (Kapatılması) Yöntemi İle Koruma Ex-Op-Sh
Optik Korumada Uygulanan Test Yöntemleri
Optik Koruma İle İlgili Diğer Konular
Toza Karşı Koruma Toz Geçirmez Koruma
Ex-t Tipi Koruma Nedir?
Standartta Ön Görülen Yapım ve Test Kuralları
Eski Standartlar
Mekanik Aletler ve Koruyucu Sistemlerde Uygulanan Koruma Yöntemleri
Kısa Tarihçe Ve Genel Bakış
Fr-Tipi Koruma: Akışı Engelleyerek Koruma
d-Tipi Koruma, Alev Sızmaz Gövde
g-Tipi Koruma Kendinden Emniyetli Tip Koruma
c-Tipi Koruma Yapısal Emniyetli Tip Koruma
b-Tipi Koruma Ateşleme Kaynağının Kontrolu
P-Tipi Koruma, Basınçlandırılmış Tip Koruma _En 13463-7
k-Tipi Koruma, Yağlı Koruma (Oil İmmersion) En 13463-8
Mekanik Aletler İle İlgili Yeni ISO/IEC Standartları
Mekanik Aletlerde Uyulacak Müşterek Hususlar
"c", "b" ve "k" Tipi Koruma ISO/IEC 80079-37:2016-02
Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Aletlerin Tümünün
Uyacağı Müşterek Kurallar, IEC 60079-0 Ed7: 2017-12
IEC 60079-0*dekiki Önemli Başlık ve Konular
Kablo Başlıkları, Rekorlar İçin Ek Gereksinimler
IV.BÖLÜM
İÇİNDEKİLER
Kendinden Emniyetlilik
Kısa Tarihçe
Kendinden Emniyetlilik Nedir ?
Kendinden Emniyetli Devre Planlamanın Esasları
Kendinden Emniyetli Sistemler
Onaylı Güç Kaynakları
Alternatif Akım Çan ve Röleleri
Kondansatörler
Redresörler
Zener Diodlar
Ke Test Aletleri ve Yapılan Araştırmalar
Genel İzahat
Endüktif Devrelerde Minimum Ateşleme Akımının Tayin
Şönt Kapasitörün Ateşleme Akımına Etkisi
Metal ve Yarı İletken Diod Şöntlerin
Minimum Ateşleme Akımına Etkisi
Gerilimin Ateşleme Akımına Etkisi
Minimum Ark Gerilim Ve Akımı, Ateşleme Enerjisi
Modern Test Aletleri
Ateşleme Eğrileri
Genel İzahat
Ateşleme Eğrilerinin Kullanılması
Emniyet Faktörü ve Arıza Sayısı
Rezistif DC Devreler
Gerilim Regüleli DC Kaynakları
Endüktans İçeren Devreler
Kapasitans İçeren Devreler
Alternatif Akım Devreleri
Kendinden Emniyetliliğin Hukuki Yanı
Sertifeka ve Standartlar (1995 Öncesi)
İngilteredeki Gelişmeler
İngiliz Standartları
1958 Sonrası Gelişmeler
Türk Satandartları ve Türkiyedeki Durum
Yeni Standartların Etkisi (1995)
Giriş
Alman Test Cihazının Yankıları
Sinyal Trafosunda Yapılan Düzeltmeler
Yeni Güç Kaynaklarında Dikkat Edilecek Hususlar
Çıkış Voltajı Üzerine Düşünceler
Yeni Güç Kaynakları
Diğer DC Güç Kaynakları
Kabloların KE Üzerine Etkisi
Giriş
Basit Güç Kaynakları
Endüktif İç Direçli Güç Kaynakları
Zener Diodlu Güç Kaynakları
Pratik Uygulamalar
BS 1538'e Göre Yapılan Kendinden Emniyetli Sinyal Trafoları
Kablo Kapasitansının Etkisi
Kabloların Endüktans ve Kapasitansları
1995 Sonrası Gelişmeler Ve ATEX
KE Yönünden ATEX Neler Getirmektedir
IEC 60079-11 E (TS EN 60079-11) Kısa Bir Bakış
Kendinden Emniyetli Sistemler
Ölçü ve Algılama Sistemleri
4-20 Ma Çeviriciler, Transmitterler
KE Bariyerler ve KE Devre Tasarımı
Kendinden Emniyetli Otomasyon Sistemleri
V. BÖLÜM
İÇİNDEKİLER
Önemli Elektrik ve Mekanik Aletlerde Uygulanan Koruma Yöntemleri
Elektrik Motorları
Devre Kesici ve Yol Vericiler
Transformatörler
Genel Amaçlı Patlatmaz Cihaz ve Ek Kutuları
Kablolar ve Bağlama Elemanları
Aydınlatma Aygıtları
Haberleşme Ölçü ve Otomasyon Cihazları
Püskürtme Boya Tabancaları
Dinamit Ateşleme Manyetoları. Exploders
Madenci Baş Lambaları
İçten Patlamalı Motorlar
Toz Toplama Süpürgeleri, (Vacoom Cleanar)
Dişli Kutuları, Redüktörler
Basınçlı Hava Makineleri
Muhtelif Mekanik Aletler
Koruyucu Sistemler, Protective Systems
Giriş
Yanma İşlemi, Patlama Olayı
Alev Tutucular, Flame Arresters
Iso 16852 Standardı, Alev Tutucular
Patlama Bastırma (Explosions Suppression)
Patlama Tahliye Açıklığı, Kırılma Levhası Explosion Relief Vents
Güvenlik Cihazları, Safety Devices
Giriş
ATEX Kılavuzundaki Açıklamalar
SIL Nedir
Güvenlik Standartları
ATEX Kapsamındaki Güvenlik Cihazları Standardı
Grizulu Yer Altı Kömür Madenlerinde Elektrik Şebekesi
Genel
Nereler Grizulu Maden Sayılır
Tüzük ve Yönetmelikler
Elektrik Şebekesi
İzole Şebekede Koruma Yöntemleri
Topraklama ve Eşpotansiyel Kuşaklama
Yer Altı Şebekelerinde Pilot Devre
Motor Yolverme Devreleri ve D1ot
Arızalı Devre Üzerene Elektrik Verme Yasağı
Kullanılan Teçhizat Özellikleri
Alet Grupları
Kategoriler
Sertifika Ve Etiketler
2003 Den Önce Kurulu Olan Ve Atex94/9 Yönetmeliğine Uymayan Teçhizatlar
Alevsızmaz (Patlatmaz. Exproof) Kablolarjj
Kablo Başlıkları, Rekorlar
Kablo Ekleri
Fiş Priz Tertibatları (Plug And Sockets)
Çin ve Patlatmazlık Teknolojisi
Giriş:
Çindeki Yasal Ve İdari Yapı
Çin Standartları
Patlatmazlıkla İlgili Diğer Usuller
Ürün Belgelendirme, Sertifika İşleri
Eski ve Yeni Standartların Kıyaslanması
Gb 3836-2-200: Basınca Dayanıklı Mahfaza Ex D Tipi Koruma
Gb 3836.3-2000 Artırılmış Emniyet "E“ (Increased Safety)
Gb 3836.8-1987 "N“ Tipi Kıvılcım Çıkarmayan Aletler
Gb 3836-15, 2000: Patlayıcı Ortamlarda Elektrik Tesisatı Kurulumu
Çindeki Uygulama Pratiği
Standartlar Açısından Çin Üretimi Aletlerde Bir Eksiklik Var Mıdır?
Madenlerle İlgili Diğer Standartlar
MA İşaretli Elektrik Aletlerine Atex Uyumluluk Belgesi Verilebilir mi?
Madenlerde Yalnız "Ma* İşaretli Çin Malları Sorunumu Var
Diğer Sanayide Durum Daha Mı İyi?
Maden Dışındaki Diğer Sanayi Kollarında ne Yapılmalı
Sonuç:
Kaynakça ve Kısaltmalar
Savunma ve Patlayıcı Sanayii
Giriş:
Dolaylı ATEX Kapsamındaki Tesislerde Uygulanacak Yöntem
Türk Mevzuatı
ABD (USA) Uygulaması
Britanya (İngiliz) Uygulaması
Federal Almanya Uygulaması
Birleşmiş Milletler Standartları IATG
Yapıların Sınıflandırılması
Sıcaklık Sınıflandırması, Sıcaklık Grubu
Elektrik Tesisatının Yapısı
Kablolar
Kablo Bağlama Elemanları, Rekorlar
Diğer Aletler
Yıldırım ve Atmosferik Etkenlerden Korunma
Statik Elektrik
Teçhizat Seçimi
EMC, Elektromanyetik Uyumluluk
Tehlikeli Maddelerin Sınıflandırılması
Radyo Frekansı ve Patlayıcı Ortamlar
Elektromanyetik Işınımın İnsan Sağlığına Etkisi
Elektromanyetik Işınımın Patlayıcı Ortam Üzerine Etkisi
Giriş
IEC 60079-0 Standardı
IEC 60079-14 Ed5 2013
BM (UNO) Standartları
BM Elektrik Tesisleri Güvenlik Standardı IATG 05.040
BM Radyo Frekansı Tehlikeleri Standardı IATG 05.060
İngiliz Uygulaması
NATO ve ABD Uygulamaları
NATO
ABD
Diğer Kaynaklar:
Kablosuz İnternet, Wireless
Faydalanılan Kaynaklar
ATEX 2014/34/AB Yönetmeliği
