Kimyasal Riskler ve Kimyasalların Kullanımında Acil Durumlar
Kimyasal Maddeler ve Ajanlar
CAS sistemine kayıtlı yaklaşık organik (C, H, O, N, S) ve inorganik (mineral kaynaklı) 144 milyon kimyasal mevcuttur. 67 milyon protein ve DNA sıralaması da içindedir.
Kimyasallar öncelikle organik ve inorganik olarak iki gruba ayrılır.
Kimyasallar kaynağına göre mineraller, metaller ve hidrokarbonlar olarak üç gruba ayrılır.
Bilinen ve sık kullanılan kimyasal sayısı 100 bin
Bilinen tehlikeli kimyasal sayısı 7000
Şüpheli kanserojen kimyasal sayısı 3000
Bilinen kesin kanserojen kimyasal sayısı 100
Kimyasalların Temel Grupları ve Özellikleri
Kimyasal madde: Doğada bulunan veya üretilen veya bir işlem sırasında yan ürün veya atık olarak yada kazara ortaya çıkabilen her türlü element, karışım veya bileşiktir.
İnorganik kimyasallar; asitler, bazlar ve tuzlar, sanayi gazları
Organik kimyasallar; plastikler, polimerler, farmasotikler, sabunlar, deterjanlar, kozmetikler, patlayıcılar, yapıştırıcılar, mürekkepler vs.
Kimyasalların özellikleri üçe ayrılır; fiziksel özellikler (Katı, sıvı, gaz, buhar, toz, sis vs.), Kimyasal özellikler (viskozite, PH, yoğunluk vs.), Fizikokimyasal özellikleri (patlayıcı, oksitleyici, parlayıcı, alevlenir, reaktif vs.)
Kimyasalların İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden Sınıflandırılması(AB, ILO, BM UNRTG ve ADR)
Toksikolojik; zehirli, aşındırıcı, zararlı, tahriş edici, duyarlılık yaratan, kanserojen, mutajen, teratojen, genetik olmayan doğum anomalilerine sebep olan maddeler
Fizikokimyasal; patlayıcı, oksitleyici, reaktif, parlayıcı, çok kolay parlayıcı, alevlenir, çok kolay alevlenir, çevreye zararlı
AB ve ILO sınıflandırmasına göre 11 madde
UNRTG tavsiye kararlarına göre 9 madde ADR’ye göre 9 madde
Kimyasal Maddelerin Toksikolojisi (Toz)
Toksikolojik etkilerini gösterebilmeleri için vücuda giriş yolları; solunum, sindirim ve deri
Hedef organlar; deri, akciğer, merkezi sinir sistemi, kan dolaşım sistemi, karaciğer, böbrek, göz
Kimyasal tozların sınıflaması; fibrojenik, kanserojen, toksik, radyoaktif, alerjik, inert
Solunabilir toz; 0,1 geçer)
Toz; 0,1-- 5 mikron (ince toz, alveollere 150 mikron, sınır 10 mikron, 5 ppm
Akciğere ulaşan toz boyutu; 3-100 mikron
