Mülga Radyasyon Güvenliği Tüzüğü
Radyasyon Güvenliği Tüzüğü
Kapsam
Madde 1 – İyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarını bulunduran, kullanan, imal, ithal ve ihraç eden, alan, satan, taşıyan ve depolayan, resmi özel kurum ve kuruluşlar ve gerçek kişilerce uyulması gereken kurallar bu Tüzükte gösterilmiştir.
Özgül aktivitesi gram başına 0.002 mikrocurie (kilogram başına 74 kilo Becquerel) den daha az olan radyoaktif maddeler bu Tüzüğün kapsamı dışındadır.
Terimler ve kısaltmalar
Madde 2 – Bu Tüzükte geçen terimlerin ve kısaltmaların anlamları aşağıda belirtilmiştir :
A – İyonlaştırıcı radyosyonlar, maddesel ortamdan geçerken onunla etkileşerek iyon çiftleri oluşturabilen X ışını, gamma ışını gibi elektromanyetik ışınlarla, kinetik enerjileri olan yüklü parçacıklar, ağır iyonlar ve serbest nötronlar gibi tanecik karakterli ışınımlardır.
Ses dalgalarıyla, elektromanyetik spektrumun morötesi ve daha büyük dalga boylu bölgesi, bu tanımın kapsamı dışındadır.
Bu Tüzükte iyonlaştırıcı radyasyon terimi yerine radyasyon sözcüğü kullanılmıştır.
B – Radyoaktivite birimleri, Curie (Ci) ve Becquerel (Bq) dir:
1 – 1 Curie, saniyede 3,7x10 üzeri on parçalanma veren radyoaktif madde miktarıdır.
2 – 1 Becquerel, saniyede bir parçalanma veren radyoaktifmadde miktarıdır.
1 Becquerel, 2,7x10**(-11)Curiedir.
C – Rem (rem), radyasyon korunmasında kullanılan biyolojik eşdeğer doz birimi olup, soğurulan dozla kalite faktörünün çarpımına eşittir.
Rad (rad), soğurulan doz birimi olup, 1 gram madde içinde 100 erglik enerji soğurulması meydana getiren herhangi bir radyasyon dozudur.
D – Radyasyon kaynağı, iyonlaştırıcı radyasyon yayınlayan radyoaktif maddelerle radyasyon yayınlayıcı veya üretici aygıtlardır.
E – Radyoaktif maddeler, bir veya birden çok iyonlaştırıcı radyasyon yayınlayarak çekirdekleri kendiliğinden bozunmaya uğrayan bir izotopu, alaşım, karışım, çözelti veya bileşik olarak içeren maddelerdir.
F – Radyasyon yayıcı aygıtlar, bir veya birkaç tür iyonlaştırıcı radyasyonu, belirli güvenlik önlemleri içerisinde ve denetim altında yaymak amacıyla yapılmış olan ve radyoaktif madde içeren aygıtlardır.
G – Radyasyon üretici aygıtlar, elektriksel, elektronik manyetik veya elektromekanik yöntemlerden biriyle yüklü parçacık veya ağır iyonları hızlandırarak belirli güvenlik önlemleri
içerisinde ve denetim altında iyonlaştırıcı radyasyon üretmek üzere yapılmış röntgen makinaları, betatron, lineer akseleratör, siklotron ve nötron jeneratörü gibi aygıtlardır.
H – Özgül aktivite bir radyoaktif maddenin 1 gramlık kütlesinin Curie veya 1 kilogramlık kütlesinin Becquerel cinsinden ifade edilen aktivite yoğunluğudur.
İ – Denetimli alanlar, radyasyon güvenliği bakımından giriş ve çıkışların özel denetime ve içerisindeki çalışmaların özel kurallara bağlı olduğu alanlardır.
J – Radyasyon alanları, içinde çalışan kişilerin iyonlaştırıcı radyasyonlara maruz kaldığı alanlardır. Bunlar maruz kalınan ışınlama düzeyine göre,
1. Yıllık ışınlamaların doz eşdeğer sınırlarının onda üçünü geçebileceği "çalışma durumu A alanları."
2 – Yıllık ışınlamaların doz eşdeğer sınırlarınınonda üçünün aşılmasının hiç beklenmediği " çalışma durumu B alanları" olmak üzere ikiye ayrılır.
K – Radyasyon görevlisi, sürekli olarak denetimli alanlarda veya radyosyon kaynaklarıyla çalışan kişidir.
Denetimli alanlarda veya radyasyon kaynaklarıyla geçici olarak veya ara sıra çalışan kişiler radyosyon görevlisi sayılmazlar.
L – Radyasyon kazası, istenmeyen bir olay sonucu, radyasyon korunması standandartlarıyla belirlenen sınırların çok üzerinde radyasyon dozu alınması veya radyoaktif bulaşma meydana gelmesidir.
M – Radyoaktif yağışlar, nükleer patlamaların atmosfere yaydığı radyoaktif maddelerin çeşitli biçimlerde yeryüzüne inmesidir.
N – Kurum, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu anlamına gelir.
Tüzükte kullanılan diğer terimlerin anlamları, Nükleer Tanımlar Yönetmeliği'nde belirtilir.
