İSG Sözlük - T Harfi ile Başlayan Teknik Terimler | İSG Kütüphanesi | Aradığınız Tüm İş Sağlığı ve Güvenliği Dokümanları

T Başlıklı Dikme

Genelde kiriş kalıplarının altına yerleştirilen tek veya iki dikme üzerinde yatay bir başlıkla ve onların çaprazlanması ile oluşturulan T şeklindeki dikmedir.

Ersoy İnce

T Sınıfı – Tarım ve Ormancılık Traktörleri

Tarım ve ormancılık traktörü; ana işlevi çekme gücü sağlamak olan ve tarım veya ormancılık alanlarında kullanılan aletleri çekmek, itmek, taşımak veya tahrik etmek için özel olarak tasarlanmış, en az iki dingilli, tekerlekli veya paletli motorlu araçlardır. Bu tür araçlar yük taşımak için donatılabileceği gibi, yolcu oturma yerleri ile de donatılabilir.

Sevcan Arslan

Tabaka (Maden)

Genellikle sedimanter olarak teşekkül etmiş, düzlem şeklinde uzanımı kalınlığına göre çok fazla olan kayaç, kömür veya cevher yatağı.

Sevcan Arslan

Taban

Mekânlarda sirkülâsyonu sağlayan yatay taşıyıcı yüzeydir.

Ersoy İnce

Taban (Maden)

Maden ocağı içerisinde açılan boşlukların altındaki yatay veya eğimli olabilen ayırım düzlemi (galeri tabanı).2) Tabaka halindeki maden yatakları düşünüldüğünde madenin alt sınırını teşkil eden yüzey (damar tabanı).

Sevcan Arslan

Taban Gövdesi (SÇP)

SÇP’nin sütun ve kaldırma tertibatı için destek sağlayan parçasıdır.

Burak Tuna

Taban Plâkası

Dikme yoluyla aktarılan yükün daha geniş bir alana yayılmasını sağlamak amacıyla kullanılan plâkadır.

Burak Tuna

Tabancı

Ayak alt ve üst yolları olan tabanları süren (açan) işçi.

Sevcan Arslan

Tabela

Üzerinde kısmen ya da tamamen reklam ve tanıtım niteliği taşıyan (kişi, kurum, sektör ile ilgili bilgi veren) yazılı ve/veya görsel mesajların yer aldığı, ahşap, metal gibi çeşitli boyutlarda ve çeşitli malzemelerden üretilebilen, değişik şekil ve ebatlarda ışıklı ya da ışıksız teşhir üniteleridir.

Ersoy İnce

Tabun

GA ajanı olarak da bilinen, Alman bir araştırmacı tarafından 1936 yılında bulunmuş, tarihte bilinen ilk sinir ajanıdır. Kimyasal formülü C5H11N2O2P’dir. Saflığına bağlı olarak renksiz veya kahverengi olabilen Tabun, tatsız ve hafif meyve kokuludur.

Ersoy İnce

Tabya

İtfaiye olaylarına müdahalede stratejik ya da taktik açıdan önemli görülen bir yere itfaiye araçlarının konuşlanmasıdır.

Ersoy İnce

Tağşiş

Gıda maddelerinin ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerin, mevzuata veya izin verilen özelliklerine aykırı olarak üretilmesi halidir.

Ersoy İnce

Tahkik

Doğru olup olmadığını araştırmak, incelemek, iç yüzünü ele almaktır.

Ersoy İnce

Tahkimat

Maden ocaklarında, Bina çökmelerinde yapılacak kurtarma faaliyetlerinde açılan galeri tavanına etki eden düşey yükleri karşılamak için kullanılan ahşap, çelik, ya da beton destek, direk ve benzeri ekipmanlardır.

Ersoy İnce

Tahlisiye

1) Kurtarma. 2) Can kurtarma. Kurtarma işlerinde görevli kimselere de tahlisiyeci.

Sevcan Arslan

Tahlisiye Cihazı

Tahlisiyecinin kurtarma çalışmaları sırasında; dışarıdaki havayla solunum irtibatı olmadan 2, 4, 5 veya 7 saate kadar teneffüs edebilmesini sağlayabilecek şekilde içinde yüksek tazyikli oksijen tüpü, alkalipatron ve sun’i ciğer bulunan 16,5-18 kg ağırlığında kurtarma cihazı. Bu cihazda bulunan oksijen tüpü teneffüs için gerekli oksijeni verir, alkalipatron teneffüs edilmiş oksijen içindeki karbon dioksidi alıp geri kalanı sun’i ciğer vasıtası ile nefes alma devresine tekrar vermeye yarar.

Sevcan Arslan

Tahlisiye İstasyonu

Maden ocakların-da meydana gelebilecek yangın, infilak vb. ocak kazalarında en kısa zamanda gerekli müdahaleyi yapmak üzere görevlendirilmiş ekiplerin bulunduğu ve hazır kurtarma cihazları ile teçhiz edilmiş yer.

Sevcan Arslan

Tahlisiyeci İşaretleri

Tahlisiyecilerin tahkikat ve kurtarma ameliyelerinde kullandıkları çeşitli darbe hareketleriyle verdikleri sesli veya ışıklı sinyaller. Karşıdan aynı işaretin tekrarı (evet) anlamına gelir. 1. Dur! 1. Durdum! 2. İleri! 3. Geri! 2+2. İmdat. (aralıklı) 5. Her şey yolunda mı? 5. Her şey yolunda 1+2. Yardım lazım mı? 1+2. Yardım lazım!

Sevcan Arslan

Tahliye

Afet ve acil durum ile sivil korunma hizmetleri kapsamında, boşaltılması gereken yapıların veya bir bölgenin, önceden belirlenmiş yollar kullanılarak hızlı ve düzenli bir şekilde boşaltılıp insan ve canlıların güvenli yerlere nakledilmesi işlemidir.

Ersoy İnce

Tahliye (İtf)

Boşaltmak, İtfaiye olaylarında özellikle yangınlarda mahsur kalanları güvenli bölgeye çıkarmak, su baskınlarına maruz kalmış yerlerdeki suyu dışarıya boşaltmaktır.

Ersoy İnce

Tahliye Güzergahı

Bir tehlike anında insanları, tehlikeli bölgelerden güvenle uzaklaştırabilmek için önceden belirlenmiş ve işaretlenmiş nakil yoludur.

Ersoy İnce

Tahliye Planı

Bir afet ve acil durum anında, başvurulacak tahliye işleminin hangi yollar ve araçlar kullanılarak yapılacağı ile bu kimselerin nakledileceği yerleri gösteren ayrıntılı plandır.

Ersoy İnce

Tahmin

Meydana gelmesi muhtemel bir doğa olayını gözlemsel, tecrübi yani ampirik, matematiksel veya olasılık yöntemleri kullanarak öngörüde bulunma faaliyetidir.

Ersoy İnce

Tahnit

Çürümeye karşı korumak için maden direklerine ilaç emdirilmesi.

Sevcan Arslan

Tahrip Kapsülü

Genellikle Baraj, maden ocağı ve yol inşaatlarında kullanılan dinamit ve benzeri patlayıcı maddelerin patlatılması için ilk ateşleyici olarak kullanılan patlayıcı ekipmanıdır.

Ersoy İnce

Tahrip Kapsülü Sıkıştırma Pensesi

Genellikle bronz ve pirinç karışımdan imal edilen özellikleri arasında kapsül sıkıştırma, fitil kesme, patlayıcıda yuva açma ucu, fazla sıkıştırmamak için kullanılan alettir.

Ersoy İnce

Tahriş Edici Madde

Mukoza veya cilt ile direkt olarak ani, uzun süreli veya tekrarlanan temasında lokal eritem, eskar veya ödem oluşumuna neden olabilen, aşındırıcı olarak sınıflandırılmayan maddelerdir.

Burak Tuna

Takı İmalat Teknisyeni

Takı İmalat Teknisyeni, takı eşyalarını bilgisayarla ve elle tasarlayan, ölçülerini belirleyerek kağıda aktaran ve üretimini yapan kişidir.

Ersoy İnce

Takı Teknolojisi ve Tasarımı Uzmanı

Takı Teknolojisi ve Tasarımı Uzmanı, altın, gümüş, platin gibi değerli madenleri ve kıymetli taşları da içeren birçok malzemeden takılar tasarlayıp üreten kişidir.

Ersoy İnce

Takilit

Bazaltik bileşimde genç volkanik cam.

Sevcan Arslan

Takım

İhtiyaçlara ve koşullara göre sayısı değişmekle beraber temel olarak büyük olaylara sevk edilen 4-7 araç ile 15-25 itfaiye personelinden oluşan ekibin adıdır.

Ersoy İnce

Takım sözleşmesi

Birden çok işçinin meydana getirdiği bir takımı temsilen bu işçilerden birinin, takım kılavuzu sıfatıyla işverenle yaptığı sözleşmeye takım sözleşmesi denir.

Sevcan Arslan

Takım Taşıyıcı

Tornalamada kesici takımın üzerine sabitlendiği ve uygun miktarlarda paso verilmesini sağlayan, bir kızak üzerinde kontrollü şekilde hareket edebilen aparattır.

Ersoy İnce

Takımla Öğrenme

“Grupla Öğrenme” ya da “Küçük Grupla Öğrenme” olarak da geçen bu yöntem, bir grup öğrenenin bir araya gelerek deneyimlediği bir öğrenme sürecidir. Grupları oluşturan kişilerin benzer öğrenme ihtiyacı içinde olması önemlidir. Her bir seansta bir durum ya da genellikle bir problem ele alınır. Süreç genellikle yönlendirici bir kişinin (fasilitator) rehberliğinde ilerler. Rehber sorduğu sorular ve yaptığı yönlendirmeler ile ele alınan durum ya da sorunun net olarak tanımlanmasını, çözüm yollarının belirlenmesini sağlar. Son olarak gerçekleştirilen “ne öğrendik” seansı ile, öğrenme ve problem çözme sürecinin gruba ne öğrettiği üzerinde tartışılır. Belli bir duruma odaklandığı ve ilgili kişilerin bir araya geldiği bir yöntem olduğu için özellikle kurumlarda son derece etkili ve eyleme dönük bir öğrenme yöntemidir.

Serdar ŞAHİN

Taklit

Gıda maddesini ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerini; şekil, bileşim ve nitelikleri itibariyle evsafında olmayan özellikleri haiz gibi göstermeyi ifade eder.

Ersoy İnce

Takograf

Kamyon, çekici ve otobüs türü araçlarda şoförün çalışma ve dinlenme süreleriyle, aracın yaptığı hızı tespit eden cihaz.

Sevcan Arslan

Takometre

1) Optik yöntemle uzaklık ve yükseklik farkları ile düşey ve yatay açıların ölçümünde kullanılan teodolit. Âletin yapısında mevcut stadimetre çizgileri ile gözlem noktasında dik olarak tutulan mira üzerinde okunan değerlerden, âlet noktası ile gözlem noktası arasındaki eğik uzunluk ve düşey açının da okunması ile yatay mesafe ve kot farkı bulunur. 2) Çabuk ölçer.

Sevcan Arslan

Takoz

1) Vinçlerde fren mekanizmasında sürtünmeyi sağlayan ağaç, fiber, vb. malzemeden yapılmış parça. 2) Galeri veya ayak tahkimatında direkbaşı ile tavan arasına yatay olarak konulan ve tavandan gelen basıncı yani tavan yükünü direğe ileten ve böylece esneklik sağlayan direk parçası. 3) Ayak ve galerilerde tabandan gelen basıncı direğe ileten direk parçası.

Sevcan Arslan

Taksi

apısı itibariyle sürücüsü dahil en fazla dokuz oturma yeri olan, insan taşımak için imal edilmiş bulunan ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen şekilde muayenesi ve damgası yapılmış, ücret hesaplama yöntemine uygun tarife yüklenmiş ve tip onayı alınmış taksimetre ile yolcu taşıyan M1 sınıfı ticari motorlu araçtır.

Sevcan Arslan

Taksi Dolmuş

Yapısı itibariyle sürücüsü dahil en fazla dokuz oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan, adam başına tarifeli ücretle yolcu taşıyan M1 sınıfı ticari motorlu araçtır.

Sevcan Arslan

Taksir (Hukuk)

Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir.

Burak Tuna

Taktik

Belirli bir stratejiye bağlı olarak gerçekleştirilen, alternatif nitelikler taşıyan tavır ve davranışlar bütünüdür.

Ersoy İnce

Talaş

Testere ile biçilen ya da rende, törpü, matkap, torna, planya gibi iş tezgahlarında işlenen bir şeyden dökülen kırıntılar.

Sevcan Arslan

Talaş Kaldırma

Çeşitli tezgâh veya makineler kullanarak ya da kesici, delici, aşındırıcı takımlar ile iş parçası üzerinden istenilen ölçüler içinde malzeme kaldırma işlemidir.

Ersoy İnce

Talep Tabanlı Öğrenme

Talep tabanlı öğrenme, öğrenme çözümlerini daha geliştirmeden önce ihtiyaçları belirlemek ve buna uygun olarak eğitim ve gelişim programları hazırlamak yoluyla gerçekleşen öğrenmedir. Bireysel ve özel öğrenmeler, bazı kişisel gelişim programları, ürün ve hizmet eğitimleri, müşterilerin ya da çalışanların talep ettikleri diğer eğitimler talep tabanlı olarak hazırlanabilir ya da tedarik edilebilir. Arz tabanlı öğrenmenin tersidir. Bir kurumda arz ve talep tabanlı öğrenme aynı anda farklı amaçlarla kullanılabilir

Serdar ŞAHİN

Talep ve Taahhütname

Afetzedenin AFAD’dan talebi ve ayrıca Başkanlığa karşı bir takım taahhütlerin yer aldığı matbu belgedir.

Ersoy İnce

Tali Havalandırma

1) Kapalı işlet-mede ana havalandırma şebekesi dışında kalan yani normal havalandırmanın ulaşamadığı galeri, kuyu, lağım vb. yerlerin ana havalandırma ile irtibatlı olarak temiz hava tarafına kurulan ek havalandırma düzenleri ile havalandırılması. 2) İkincil havalandırma.

Sevcan Arslan

Tali Yol

Genel olarak üzerindeki trafik yoğunluğu bakımından, bağlandığı yoldan daha az önemde olan yoldur.

Sevcan Arslan

Talimat

İşin nasıl yapılacağını ve yapılması istendiğini gösteren yönergedir.

Sevcan Arslan

Talk

Kimyasal formülü 3MgO. 4SİO2. H2O olan, kaygan (yağlı, sabun hissi verir) beyaz-yeşil-gri renklerde, (toz halindeyken beyaz) tırnakla kolayca çizilebilen bir mineral. Talk, ateşe dayanıklı, ısı ve elektrik iletkenliği zayıf, yüksek sıcaklıkta sertleşir, katılaşır ve asitlerde bozulmaz. Bu özellikleri ile endüstride yaygın bir kullanma alanı sağlamıştır.

Sevcan Arslan

Tam Öğrenme

Tam öğrenme, farklı öğrenenlerin olduğu bir öğrenme ortamında, tüm öğrenenlerin belirli bir yetkinliğe ve öğrenme seviyesine ulaştırmayı hedefl eyen öğrenme yaklaşımıdır. Buna göre öğretim, küçük modüllerden oluşan bir süreç şeklinde tasarlanır. Her modülden önce ve sonra yapılan ölçümlerle öğrenenlerin ilerleme durumları takip edilir. Eğer o modülde başarılı olamayan bir öğrenci varsa o modülü tekrar etmesi ve gerekli yetkinliğe ulaştığında bir sonraki modüle geçmesi sağlanır. Bu sayede hızlı öğrenenler ve göreceli yavaş öğrenenlerin olduğu bir sınıfta anlamlı bir seviye ve hız tutturmaya çalışan öğretmenlerin işi kolaylaşır. Zaman baskısının olduğu ya da yeterince kaynağın bulunmadığı öğretim ortamlarında uygulaması kolay değildir. Tam öğrenme, özünde bireyselleştirilmiş bir öğrenme süreci olduğu için elektronik eğitim uygulamalarında da etkili bir yaklaşımdır. Elektronik içerikleri sunan yönetim sistemleri, kullanıcılar modülleri tam anlamıyla tamamladıkça diğer modüllere yönlendirme yapabilir. Bu sayede her öğrenen kendi öğrenme kapasitesinde ve hızında ilerleyebilir.

Serdar ŞAHİN

Tamamlayıcı Eğitim (Mesleki Eğitim)

Açık öğretim yoluyla eğitimi yapılamayan alan veya dallarda, mesleki ve teknik orta öğretim programlarını tamamlayamadan okuldan ayrılanlar ile yurtdışında öğrenim görenlerin denklik işlemleri sonucunda tespit edilen eksik meslek alan veya dal derslerini işletmelerde mesleki eğitim esaslarına göre tamamlamalarına imkân sağlayan eğitimdir.

Burak Tuna

Tambur

İçi boş silindir.

Sevcan Arslan

Tamir

Onarma, onarım, herhangi bir kıymet biriminde oluşmuş aşınma, bozulma, eskime ve çürümelerin giderilmesi ve birimin eski haline getirilmesi için yapılan işler.

Sevcan Arslan

Tampon (SÇP)

Akışkanlar, yaylar veya benzeri araçlar kullanılarak durdurma metotlarını ihtiva eden, hareketin sonundaki esnek yapıdır.

Burak Tuna

Tampon Analizi

CBS’ de belirli bir obje veya objeler çevresinde belirli bir coğrafi mesafe içinde istenen bilgilere yönelik sorgulama yapılması işlemidir.

Ersoy İnce

Tampon Bölge

Nükleer bir tesisin çevresinde kontrol altında tutulan, tarım ve yerleşme gibi başka amaçlarla kullanılmasına izin verilmeyen bölgedir.

Ersoy İnce

Tapu Senedi

Bir mülkün kime ait olduğunu gösterir belgedir.

Ersoy İnce

Taret

NC/CNC tezgahlarında takımların tutucular ve bağlama aparatları vasıtasıyla takıldığı kısımdır.

Ersoy İnce

Tarihsel Deprem

Sismik kayıt cihazlarının bulunmadığı dönemlerde meydana gelmiş olan depremdir.

Ersoy İnce

Tarımsal Faaliyet

Kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde veya kamuya mahsus mahallerde; ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yoluyla yahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle bitki, orman, hayvan ve su ürünleri elde edilmesini ve/veya bu ürünlerin yetiştiricileri tarafından; muhafazasını, taşınmasını veya pazarlanması.

Sevcan Arslan

Tasarım (İskele)

İskeleyi oluşturmak için kullanılan kavramlar ve hesaplamalardır.

Burak Tuna

Tasarım ve Geliştirme

Şartları, belirtilmiş karakteristiklere veya bir ürünün veya bir prosesin veya bir sistemin şartnamesine dönüştüren prosesler takımı

Orkun ÇOBAN

Tasarıma Uygun Kullanım (PKD)

Koruyucu sistemler, cihazların ve bileşenin güvenli bir şekilde fonksiyonlarını yerine getirmesi için gerekli olan bütün bilgilerin sağlanmasıyla veya belirli bir teçhizat grubuna ve kategorilerine teçhizatı ayırarak üretici tarafından tarif edildiği şekilde bir ürünün kullanılmasıdır.

Burak Tuna

Taşikardi

Kap atış hızı normalde dakikada 60 ile 100 arasındadır. Kalbin atım sayısının 100'den çok olması durumuna denir.

Ebru Aydınalp

Taşıma İrsaliyesi (ADR)

Taşıma faaliyetinde bulunanların, taşınmasını üstlendikleri bir veya birden çok gönderilen ve gönderene ait aynı taşıtta, aynı zamanda taşınan eşya veya kargo için ilgili mevzuat hükümleri uyarınca düzenlenen belgedir.

Burak Tuna

Taşıma Sınırı (Kapasite)

Bir aracın güvenle taşıyabileceği, en çok yük ağırlığı ve/veya yolcu ve hizmetli sayısıdır.

Sevcan Arslan

Taşımacı (ADR)

Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre C1, C2, K1, K2, L1, L2, M1, M2, M3, N1, N2, R1, R2 yetki belgesi sahipleridir.

Burak Tuna

Taşınabilir Basınçlı Ekipman

ADR sınıflandırma kodunun 6 ncı ve 7 nci maddelerindeki gaz ve maddeler hariç, sınıf 2 gazların ve bu Yönetmeliğin Ek-I’inde belirtilen diğer sınıf tehlikeli ürünlerin taşınmasında kullanıldığında; ADR’nin Bölüm 6.2’de belirtildiği şekilde, tüm basınçlı kapları, vanaları ve uygun olduğunda diğer aksesuarlarını ve ADR’nin Bölüm 6.8’de belirtildiği gibi tanklar, tanker araç ve vagonları, çok bölmeli gaz konteynerleri (MEGCs), vanalarını ve uygun olduğunda diğer aksesuarlarını; ayrıca, taşınabilir basınçlı ekipman tanımının gaz kartuşları (UN 2037)’nı kapsadığını, aerosolları (UN 1950), açık kriyojenik ekipmanları, solunum aparatları için kullanılan gaz tüplerini, yangın söndürücüleri (UN 1044), ADR’nin 1.1.3.2. maddesine göre hariç tutulan taşınabilir basınçlı ekipmanları ve ADR’nin 3.3 maddesindeki özel hükümlere göre ambalajların yapım ve test kurallarından hariç tutulan taşınabilir basınçlı ekipmanları kapsamadığını ifade eder.

Burak Tuna

Taşınabilir Tank (PKD)

Kapasitesi 250 litrenin üzerinde olan ve bir yere sabit olarak tesis edilmeden, sadece sıvı taşımak amacıyla kullanılan kapalı kaptır.

Burak Tuna

Taşınmaz

Arazi, arsa, bağımsız bölüm gibi bir yerden bir yere taşınamayan, yerinde sabit duran mülk, gayrimenkuldür.

Ersoy İnce

Taşıt (Araç)(ADR)

Karayolunda tehlikeli madde taşımacılığı yapılması amacıyla ilgili mevzuata uygun olarak imal edilen en az dört tekerlekli ve azami tasarım hızı 25 km/s’den fazla olan kamyon, kamyonet, tanker ve bunlar tarafından çekilmesine izin verilen römorklar ile çekici türündeki taşıtlarla çekilen yarı römork veya römork türündeki taşıtlar ile bu amaçla özel donanımı bulunan diğer taşıtlarıdır.

Burak Tuna

Taşıt Katarı

Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere birbirine bağlanmış en çok 2 römorktan oluşan araçlardır.

Sevcan Arslan

Taşıt Uygunluk Belgesi (ADR)

ADR Bölüm 9.1.3’te belirlenen ve taşıtın tescil edildiği ülkenin yetkili otoritesi veya yetkili otorite tarafından yetkilendirilen kuruluş tarafından verilen belgedir.

Burak Tuna

Taşıt Yolu (Kaplama)

Karayolunun genel olarak taşıt trafiğince kullanılan kısmıdır.

Sevcan Arslan

Taşıyan (IMDG)

Her türlü tehlikeli yükü kendi adına veya üçüncü kişiler adına taşıma işine ilişkin teklif alan, teklif veren, teklifi kabul eden fiili taşımacı, broker, gemi sahibi, taşıma işleri organizatörü, taşıma işleri komisyoncusu, gemi acentesi ile kombine taşımacılık kapsamında tehlikeli yükü karayolu veya demiryolu ile sözleşmeli veya sözleşme olmaksızın taşıma işlemini yürüten gerçek ve tüzel kişilerdir.

Burak Tuna

Taşıyıcı Olmayan Sistem

Merdivenler, dolgu duvarlar, balkon ve parapetler, tesisat, kaplamalar gibi yük taşımayan ve yük aktarmayan yapı elemanlarından oluşan sistemdir.

Ersoy İnce

Taşıyıcı Sistem

Yapılarda, yük taşıma ve aktarma kapasitesi olan elemanlardan oluşan sistem. Bu elemanlar, binalarda genellikle temeller, kolonlar, perdeler, kirişler ve döşemeler; köprülerde eğer asma köprü ise kablolar, köprü ayakları ve köprü tabliyeleridir. Bu taşıyıcı sistem elemanları, sadece betonarme olabileceği gibi çelik ve ahsap elemanlardan da oluşturulabilir. Ayrıca, taşıyıcı sistem elemanları kompozit elemanlardan da yapılabilir.

Ersoy İnce

Taşkın

Bir akarsuyun, çeşitli sebeplerle yatağından taşarak çevresindeki arazilere, yerleşim yerlerine, altyapı tesislerine ve canlılara zarar vermek suretiyle etki bölgesinde normal sosyoekonomik hayatı kesintiye uğratacak ölçüde bir akış büyüklüğü oluşturması olayıdır.

Ersoy İnce

Taşkın Alanı

Bir taşkın kaynağının kenarında, tekrarlanan taşkınlar nedeniyle sık sık su altında kalan alan, sel yatağı. Ayrıca 100 yıllık selin görülme alanları da taşkın alanı/sel yatağı olarak adlandırılır.

Ersoy İnce

Taşkın Alarm Seviyesi

Taşkın açısından tehlikeli olarak nitelendirilen ve uyarma işlemlerinin başlatılmasını gerektiren noktaya erişmiş veya bu noktaya yaklaşmış su seviyesidir.

Ersoy İnce

Taşkın İhbarı

Belirli bir istasyon veya belirli bir nehir havzasında yakın bir gelecekte bir taşkının meydana gelebileceğinin önceden bildirilmesi durumudur.

Ersoy İnce

Taşkın Kontrolü

Taşkınların yol açtığı zararı önlemek ya da asgariye indirmek için kullanılan set, kanal, bent ve baraj gibi yapıları yapma işi ve bu yöndeki faaliyetlerdir.

Ersoy İnce

Taslak (Mevzuat H.)

Çerçeve ve müstakil taslaklardır.

Burak Tuna

Tasman

Madencilik faaliyetleri sebebiyle yer altında oluşan boşluklardan dolayı, üst formasyonların oturması sonucu yeryüzünde meydana gelen çöküntü, göçüktür.

Ersoy İnce

Taşocağı

Bina, yol vb. diğer yapı işlerinde kullanılan malzemelerin ve endüstriyel hammaddelerin çıkarıldığı, nizamnameye tabi küçük çaptaki açık işletme.

Sevcan Arslan

Tatbikat

Bir acil durum veya afet hâlinde yapılması planlanmış olan müdahale sürecinde yer alacak eylemlerin uygunluğunu, yeterliğini ve güncelliğini mümkün olduğunca gerçeğe yakın koşullar altında ve bir senaryoya bağlı kalarak denemek amacıyla yapılan uygulama. Masabaşı tatbikatı, uygulama tatbikat (işlevsel tatbikat) ve genel tatbikat (tam ölçekli tatbikat) olarak farklı düzeylerde icra edilebilirler.

Ersoy İnce

Tayfun

Atmosferde alçak basınç alanlarında oluşan ve kuzey yarım kürede saat ibresinin tersi yönünde, güney yarı kürede ise saat ibresi yönünde kendi etrafında büyük bir hızla dönen, rüzgârları ve sel gibi şiddetli yağmurları olan, kendisine bazen gök gürültülü fırtınaların eşlik ettiği güçlü tropikal siklon. Bunları, büyüklüğü ve yol açabileceği zarar bakımından “kategori” adıyla 1’den 5’e kadar değerlendiren bir tropik fırtına şiddet ölçeği bulunmaktadır.

Ersoy İnce

TCK

Türk Ceza Kanunu

Burak Tuna

Tebeşir

Rengi ve çizgisi beyaz, yumuşak ve kolaylıkla toz haline gelebilen, bileşiminde % 98 oranında kalsiyum karbonat bulunan saf kalker. Tebeşir tozunun mikroskopla incelenmesinde şekilsiz ve kalkerli bir çimento ile birçok foraminifer kabukları görülür.

Sevcan Arslan

Tebliğ

Bildirme, haber verme

Sevcan Arslan

Tebligat

Bildirim

Sevcan Arslan

Teçhizat (PKD)

Üretim, nakliye, depolama, ölçme, kontrol ve enerji dönüşümü ve/veya malzeme işleme için tasarımlanan ve kendi sahip olduğu muhtemel ateşleme kaynağı ile patlamaya sebebiyet verebilen ve ayrı ayrı veya birlikte bulunan makineler, tertibatlar, sabit veya mobil cihazlar, kontrol bileşenleri, bunların kullanım vasıtaları ve algılama veya önleme sistemlerdir.

Burak Tuna

Teçhizat Kategorisi (PKD)

Gerekli korunma seviyesinin belirlenmesinde, her teçhizat-grup dâhilinde teçhizatın sınıflandırılmasıdır.

Burak Tuna

Tecrit

Hasta ya da kontamine olmuş kişi veya etkilenmiş yolcu eşyasının, yükünün, konteyner, taşıt veya posta paketinin enfeksiyonun veya kontaminasyonun yayılmasını önleyecek şekilde diğerlerinden ayrılmasıdır.

Ersoy İnce

Tedairkçi

Ürünü sağlayan kuruluş veya kişi.

Orkun ÇOBAN

Tedarikçi (SEA Y.)

Kendi halinde veya bir karışım içinde bir maddeyi veya bir karışımı piyasaya arz eden imalatçı, ithalatçı, alt kullanıcı veya dağıtıcıdır.

Burak Tuna

Tedbirsizlik

Yangınlara neden olan sebeplerin (elektrik tesisatlarının periyodik bakımı, bacaların uygunluğu ve temizliği vs.) ortadan kaldırılmamasıdır.

Ersoy İnce

Tehlike

İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelidir.

Burak Tuna

Tehlike (BEKRA)

Kuruluşta var olan ya da dışarıdan gelebilecek; insanı, kuruluşu veya çevreyi etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelidir.

Burak Tuna

Tehlike (ISO 45001)

Yaralanmaya ve sağlığın bozulmasına neden olabilecek potansiyele sahip kaynaktır. Tehlikeler, zarara veya tehlikeli durumların ortaya çıkmasına neden olabilecek potansiyele sahip kaynakları veya maruz kalındığında yaralanmaya veya sağlığın bozulmasına neden olabilecek potansiyele sahip durumları kapsayabilir.

Burak Tuna

Tehlike Analizi

Tehlikenin kaynağı, büyüklüğü, oluş sıklığı, süresi ve olası etkileri ile ilgili bilgilerin toplanmasına yönelik çalışmadır.

Ersoy İnce

Tehlike Değerlendirmesi

Belirli bir alan veya bölgede tehlikelerin büyüklük, tekrarlanma, olma olasılığı, belirsizlikler gibi özellikleri ile ortaya çıkarılmasına ilişkin değerlendirme çalışmasıdır.

Ersoy İnce

Tehlike Durumu Işınlanması

Can ve mal kurtarılması amaçlarıyla normal olmayan koşullarda maruz kalınan ışınlanmalardır.

Ersoy İnce

Tehlike Etiketi (ADR)

Tehlikeli yük taşımacılığında kullanılan ambalajlardaki yüklerin, sınıf, tehlike derecesi ve muhteviyatı gibi özelliklerini ifade eden harf, rakam ve şekillerin yer aldığı etikettir.

Burak Tuna

Tehlike Gerilimi

Etkin değeri alternatif akımda 50 voltun üstünde doğru akımda 120 voltun üstünde olan gerilimdir.

Süleyman TOPCU

Tehlike Haritası

Doğa, insan ve teknoloji kaynaklı tehlikelerin muhtemel yaygınlık ve şiddet derecelerini ortaya koymak için, belirli kriterlere göre hazırlanmış haritadır.

Ersoy İnce

Tehlike Sınıfı

İş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri, çalışma ortam ve şartları ile ilgili diğer hususlar dikkate alınarak işyeri için belirlenen tehlike grubudur.

Burak Tuna

Tehlikeli Alan (PKD)

donanımın yapılış, tesis ve kullanımında özel tedbirlerin alınmasına ihtiyaç duyacak miktarlarda patlayıcı gaz ortamının bulunması beklenen veya beklenebilen alan.

Burak Tuna

Tehlikeli Alan (Toz PKD)

Donanımın yapılışı, tesisi ve kullanımı için özel önlemlerin alınmasını gerektirecek miktarlarda bulut biçimindeki yanıcı tozun bulunduğu veya bulunması beklenebilen alandır.

Burak Tuna

Tehlikeli Atık

Fiziksel, kimyasal ve/veya biyolojik yönden olumsuz etki yaparak ekolojik denge ile insan ve diğer canlıların doğal yapılarının bozulmasına neden olan atıklar ve bu atıklarla kirlenmiş maddelerdir.

Burak Tuna

Tehlikeli Bölge (İş Ek. Y.)

İş ekipmanının bünyesinde veya çevresinde yer alan ve kişiler için sağlık ve güvenlik yönünden risklerin bulunduğu bölgedir.

Burak Tuna

Tehlikeli Eğim

Araçların emniyetle seyrine devam için, vites küçültmeyi gerektiren uzunluk veya açıdaki yol eğimidir.

Sevcan Arslan

Tehlikeli Ekipman (BEKRA)

İçerdiği tehlikeli maddenin niteliği, miktarı ve proses koşulları ile tesisteki yerleşimi nedeniyle büyük kazaya sebebiyet verme veya bu kazanın etkisini arttırma potansiyeline sahip olan ekipmandır.

Burak Tuna

Tehlikeli Gerilim

Etkin değeri 50 voltun üstünde olan gerilimdir.

Burak Tuna

Tehlikeli İnşaat ve Yıkıntı Atıkları

İnşaat ve yıkıntı atıkları içerisinde bulunan asbest, boya, florasan ve benzeri zararlı ve tehlikeli atıklardır.

Burak Tuna

Tehlikeli Kimyasal Madde

Patlayıcı, oksitleyici, çok kolay alevlenir, kolay alevlenir, alevlenir, toksik, çok toksik, zararlı, aşındırıcı, tahriş edici, alerjik, kanserojen, mutajen, üreme için toksik ve çevre için tehlikeli özelliklerden bir veya birkaçına sahip maddeleri ve müstahzarları veya yukarıda sözü edilen sınıflamalara girmemekle beraber kimyasal, fiziko-kimyasal veya toksikolojik özellikleri ve kullanılma veya işyerinde bulundurulma şekli nedeni ile çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden risk oluşturabilecek maddeleri veya mesleki maruziyet sınır değeri belirlenmiş maddelerdir.

Burak Tuna

Tehlikeli Kimyasallar

Fiziksel, kimyasal ve/veya biyolojik yönden olumsuz etki yaparak ekolojik denge ile insan ve diğer canlıların doğal yapılarının bozulmasına neden olan her türlü kimyasal madde ve ürünlerdir.

Burak Tuna

Tehlikeli Kimyasallarla Çalışılan İşler

İşkolları Yönetmeliğine göre petrol, kimya, lastik, plastik ve ilaç işkolunda olup, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 9 uncu maddesi uyarınca çıkarılan tebliğde çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yapılan işleridir.

Burak Tuna

Tehlikeli Kıvılcım

Korunan hacmin içinde, yıldırım akımından kaynaklanan, istenmeyen elektriksel boşalmadır

Sevcan Arslan

Tehlikeli Madde

Doğaları, içerik ve durumları nedeniyle çevre güvenliğini, hayvanları, insanları ve genel güvenliği tehlikeye düşürme potansiyeline sahip maddedir.

Ersoy İnce

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD)

İfa edeceği görev ve nitelikleri ADR/RID’ın 1.8.3 üncü kısmında belirtilen ve Bakanlık tarafından tehlikeli madde güvenlik danışmanı sertifikası düzenlenerek yetkilendirilen gerçek kişidir.

Burak Tuna

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Sertifikası (TMGDS)

Bakanlığın yetkilendirdiği eğitim merkezlerinde tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğitimini alarak Bakanlıkça yapılan sınavda başarılı olmuş kişilere verilen veya mütekabiliyet ilkesi esas alınarak ADR üyesi herhangi bir ülkeden alınmış tehlikeli madde güvenlik danışmanı belgesine istinaden düzenlenen sertifikadır.

Burak Tuna

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Kuruluşu (TMGDK)

Tehlikeli madde güvenlik danışmanlığı hizmeti vermek üzere İdare tarafından yetkilendirilmiş kuruluştur.

Burak Tuna

Tehlikeli Madde KBRN

26/12/2008 tarihli ve 27092 (mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan tehlikeli maddelerin ve müstahzarların sınıflandırılması, ambalajlanması ve etiketlenmesi hakkında yönetmelikte belirtilen tehlikeli maddelerdir.

Ersoy İnce

Tehlikeli olmayan Alan (PKD)

Donanımın yapılış, tesis ve kullanımında özel tedbirlerin alınmasına ihtiyaç duyacak miktarlarda patlayıcı gaz ortamının bulunması beklenmeyen alandır.

Burak Tuna

Tehlikeli Olmayan Alan (Toz PKD)

Donanımın yapılışı, tesisi ve kullanımı için özel önlemlerin alınmasını gerektirecek miktarlarda bulut biçimindeki yanıcı tozun bulunması beklenmeyen alandır.

Burak Tuna

Tehlikeli Yapı

Kendiliğinden veya bir dış etken nedeniyle çökme, can ve mal kaybına yol açma ihtimali olan yapı. İmar mevzuatında, yıkılmaya yüz tutmuş anlamına gelen ”maili inhidam” deyimi ile ifade edilmiştir.

Ersoy İnce

Tek Eğimli Çatı

Duvarlar üzerine oturan tekil eğik düzlemlerden oluşur.

Ersoy İnce

Tek Yönlü Kaçış Mesafesi

Bir mekân içindeki kişilerin sadece tek bir yönde hareket ederek bir çıkışa veya alternatifli iki yönde kaçış imkânına sahip olduğu noktaya kadar olan mesafedir.

Burak Tuna

Tek Yönlü Karayolu

Taşıt yolunun yalnız bir yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.

Sevcan Arslan

Tekmil

Üst amirlerle herhangi bir diyaloğa girebilmeniz için söyleyeceğiniz ilk cümledir, bir tanıtımdır (o anda görevde olan araç ve personel durumunun ortaya konulmasıdır)

Ersoy İnce

Teknik Altyapı

Elektrik, gaz, içme ve kullanma suyu, kanalizasyon, arıtma ile her türlü ulaşım ve haberleşme hizmetlerinin karşılanması için kurulan yapı ve tesisler ile sığınak, açık ve kapalı otopark v.b. yapıların tümüdür.

Ersoy İnce

Teknik Düzenleme

Bir ürünün, ilgili idari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ve uyulması zorunlu olan her türlü düzenlemedir.

Burak Tuna

Teknik Eleman

Teknik öğretmen, fizikçi, kimyager ve biyolog unvanına sahip olanlar ile üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği programı mezunlarıdır.

Burak Tuna

Teknik Eleman (İSG)

Teknik öğretmenler, fizikçi, kimyager veya biyolog unvanına sahip olanlar ile üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği lisans veya ön lisans programı mezunlarıdır.

Burak Tuna

Teknik Özellik

Bir belge içinde yer alan ve ürünün taşıdığı isim, terminoloji, semboller, test etme ve test metodları, ambalajlama, işaretleme veya etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi de dahil olmak üzere, kalite düzeyleri, performans, güvenlik veya boyutlar gibi özelliklerini ve ürünün özellikleri üzerinde etkisi olması halinde üretim yöntem ve işlemleridir.

Burak Tuna

Teknik Rapor

Mühendislik hizmetleri konusunda uzman kişilerce gözlemsel veya teorik ve deneysel çalışmalar sonucunda elde edilen bulgular ve sonuçlara ilişkin olarak tanzim edilen rapordur.

Ersoy İnce

Teknik Şartname

Bir ürünün, sürecin veya hizmetin karşılaması gereken teknik şartları belirleyen belgedir.

Burak Tuna

Teknik Uygulama Sorumlusu (TUS)

Proje müellifleri kendisi olsun veya olmasın, yapıların, tesisatı ve malzemeleri ile birlikte, İmar Kanunu ve ilgili diğer mevzuata, uygulama imar planına, ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak inşa edilmesi için kamu adına denetleyen ve ilgili idareye karşı sorumlu olan mühendis ve mimarlardır.

Ersoy İnce

Teknoloji Kaynaklı Afet

İnsan faaliyetleri ya da doğa kaynaklı afetlerin tetiklemesi sonucunda oluşan endüstriyel, maden, nükleer ve ulaşım kazaları, kritik yapılara yönelik tehditler, siber tehlikeler, büyük yangınlar, terörizm (kimyasal, biyolojik, radyolojik, nükleer tehditler) ile çevresel tehlikeler gibi can kaybına, hastalıklara, sosyal, ekonomik ve çevresel bozulmalara neden olan afet ya da acil durumdur.

Ersoy İnce

Teknolojik Tehlike

Teknoloji veya insan kaynaklı olan, endüstriyel, maden, nükleer ve ulaşım kazaları, kritik yapılara yönelik tehditler, siber tehlikeler, büyük yangınlar, terörizm (kimyasal, biyolojik, radyolojik, nükleer tehditler) ile çevresel bozunmalar gibi fiziksel, ekonomik, sosyal kayıplara yol açabilecek olayların tümüdür.

Ersoy İnce

Teknopark

Bilimsel ve teknik araştırmaların ya da genel bir deyimle yeni teknolojilere ait fikirlerin düşünce safhasından çıkarılarak ticari bir değer kazanmasını sağlayan merkez. Burada bilim, teknoloji ve Ar-Ge kuruluşlarının faaliyet gösterdiği binalar bulunur. Teknoparkların kurulmasıyla, yeni teknolojik fikirlerin ticari alana aktarılamayan ve bu nedenle tam yararlanılamayan bilim ve teknolojiyi değerlendirme amacı güdülür.

Sevcan Arslan

Tekrarlanma Periiyodu

Afete yol açabilecek deprem veya sel gibi tehlikelerin ortalama olarak ifade edilen yeniden oluş süresi veya aynı büyüklükteki iki olay arasında geçen ortalama süredir.

Ersoy İnce

Tekstil Mühendisi

Tekstil Mühendisi, tekstil ve konfeksiyon sanayiinin kullandığı tekstil ham maddelerinin işlenmesi aşamalarında, teknik ve idari olarak gerekli düzenlemeleri yapan, yeni yöntem ve tekniklerin geliştirilmesi için çalışmalar yürüten, yeni ürünlerin tasarım ve üretimini planlayan, üretimin ekonomik bir şekilde yürütülmesini sağlayan kişidir.

Ersoy İnce

Tektonik

Yer kabuğunun katı litosfer tabakasının yapısını ve kıta kabuğunun oluşumunu; bunun sürekli değişimine neden olan kuvvetleri ve levha sınırlarındaki levhaların birbirleri ile hareketlerini; bu hareketler sonucu oluşan depremler, volkanik faaliyetler, dağ oluşumları gibi olayları araştıran, çalışmaları yürüten yer bilimlerinin bir koludur.

Ersoy İnce

Tektonik Deprem

Yerkabuğunun hareketi sonucu levha sınırlarında oluşan deprem. Dünyada ve Türkiye’ de meydana gelen depremlerin büyük bir bölümü tektonik depremlerdir.

Ersoy İnce

Tele Sağlık Hizmeti

Seyir halindeki hava ve deniz araçlarından gelebilecek sağlık problemlerine, 24 saat kesintisiz olarak uluslararası düzeyde verilen uzaktan sağlık danışmanlığı hizmetidir.

Ersoy İnce

Teleskopik

Birbiri içine girebilen, boyu uzayıp kısalabilen malzemedir.

Ersoy İnce

Telsiz

Aralarında herhangi bir fiziki bağlantı olmaksızın elektromanyetik dalgalar yolu ile açık, kodlu veya kriptolu ses, data ve resimleri vermeye, almaya ya da yalnızca vermeye veya yalnızca almaya yarayan sistemdir.

Ersoy İnce

Telsiz Çevrimi

Telsiz cihazlarının çalışırlığını ve kör noktaların tespitini yapmak için yapılan görüşmedir.

Ersoy İnce

Temas

Bir kişinin başka bir kişiyle yan yana 1-2 saniye durması, yanından geçmesi. Bir metreden yakın mesafede yaklaşık 10 dakika bulunmak, karşılıklı konuşmak. Aynı ortam içerisinde, aynı kapalı alanda, aynı odada birkaç saat bulunmaktır.

Ersoy İnce

Temel

Üstyapı yüklerini zemine aktaran yapı elamanı.

Ersoy İnce

Temel Aile Danışmanlığı Becerileri

Danışmanın ailelerle çalışırken kullandığı, onlarla sağlıklı ilişki kurabilmesini ve doğru müdahaleler yapabilmesini sağlayan temel becerileridir. (örneğin; göz kontağı kurma, taraf tutmama, açık uçlu sorular sorma vb.),

Ersoy İnce

Temel Civatası

Makine temellerine yerleştirilen, makine şaselerinin veya kızaklarının temele bağlanmasını sağlayan ve betonda kalan kısmı betonla teması ve birlikte çalışmayı sağlayacak şekilde hazırlanan cıvata. 2) Bulon.

Sevcan Arslan

Temel Eğitim (İSG)

Asgari olarak ilgili mevzuatta (Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik) belirtilen konuları içeren ve düzenli aralıklarla tekrarlanan eğitimlerdir.

Burak Tuna

Temel Sondajı

Üzerine büyük inşaat yapılacak arazilerin yapısını, rutubetini, mekanik özelliklerini saptamak amacıyla inşaatın temelini etkileyebilecek, genellimle 20 m, özellikle 50-150 m derinliğe kadar indirilebilen ve özel teçhizatla yapılan sondaj.

Sevcan Arslan

Temel Topraklayıcı (Temel İçine Yerleştirilmiş Topraklayıcı)

Beton içine gömülü, toprakla (beton üzerinden) geniş yüzeyli olarak temasta bulunan iletkendir.

Burak Tuna

Temiz Gaz

Söndürücü akışkan olarak kullanıldığında; insanlı mahallerde tanımlanmış konsantrasyon seviyelerinde boğucu ve toksik etkisi olmayan, aynı zamanda da hassas elektronik medyaya zarar vermeyen, arkasında tortu bırakmayan “söndürücü akışkanların” tamamıdır.

Burak Tuna

Temizleme Faktörü

Başlangıçtaki radyoaktif kirlilik seviyesinin temizlenme işleminden sonra kalan kirlilik seviyesine oranıdır.

Ersoy İnce

Temizlik

Yüzeylerden gözle görünen kirin uzaklaştırılması işlemidir. Tek başına mikroorganizmaları öldürmemekle birlikte, virüs miktarını azaltarak enfeksiyon riskini azaltır.

Ersoy İnce

Temizlik / Yıkama

Kir ve organik maddelerin su ve deterjan kullanarak mekanik olarak uzaklaştırılması işlemidir.

Ersoy İnce

Temyiz

İyiyi kötüden; hayrı, şerden ayırt edebilme yeteneği, akıl gücü. İlk derece mahkemelerince verilen yargı kararlarının esas ve usûl açısından denetime tabi tutulduğu üst derece mahkemesi. Bu denetim isteme işine de temyiz işlemi denilir. Cmk md. 305, 326.

Burak Tuna

Teneffüs Cihazı

Yüze takılan bir maske ile oynak bir hortum vasıtasıyla basınçlı hava ihtiva eden tüple bağlantılı ve sırtlık sayesinde taşınabilen cihazdır.

Ersoy İnce

Teneke

Üzeri elektrolitik usülle kalaylanmış ince sac. Konserve sanayiinde ambalaj maddesi olarak önemli bir girdidir.

Sevcan Arslan

Tensip

Uygun görme.

Burak Tuna

Teodolit

Yatay ve düşey açıları ölçmeye yarayan alet. Bu alet üç ayaklı bir sehpa üzerine monte edilip, gerekli ayarlar yapıldıktan sonra tesbit edilmiş noktalara gözlemler yapılarak yatay ve düşey açılar okunur.

Sevcan Arslan

Terapötik Beceri

Psikolojik danışma ilişkisinde terapötik koşulların (empati, saygı , saydamlık, somutluk gibi) yerine getirilmesi için kullanılan yapılama, yakından ilgilenme, konuşmaya açık davet, kişiselleştirme, özetleme gibi tekniklerin genel adıdır.

Ersoy İnce

Teraslama

Suyun yüzeysel akışını denetlemek ve toprak erozyonunu asgariye indirmek amacıyla bir yamacın konturu üzerine kurulan toprak settir.

Ersoy İnce

Terazi

Elemanların yatay düzleminde doğruluğunu kontrol etmekte kullanılan aractır.

Ersoy İnce

Terkin

Resmi sicil, defter ve kütüklerdeki kayıt ve şerhlerin silinmesi, çizilmesi yani o şerhlerle iktisap edilen hükümlerin kaldırılması.

Sevcan Arslan

Termal Kamera

Görüntüleme yöntemi olarak gözle görülmeyen IR(İnfrared) enerjiyi (ısıyı) esas alan ve görüntünün genel yapısını IR enerjiye göre oluşmuş renkler ve şekillerin belirlendiği görüntüleme sistemidir.

Ersoy İnce

Termal Konfor

Bir işyerinde çalışanların büyük çoğunluğunun sıcaklık, nem, hava akımı gibi iklim koşulları açısından gerek bedensel, gerekse zihinsel faaliyetlerini sürdürürken belirli bir rahatlık içinde bulunmalarıdır.

Burak Tuna

Termal Radyasyon

Nükleer patlama sonucu oluşan ateş topundaki yüksek sıcaklıklar sebebiyle salınan elektromanyetik radyasyondur.

Ersoy İnce

Termik santral

Katı, sıvı ya da gaz yakıt kullanarak elektrik üreten santral.

Neşe Cizreliogulları

Termin Tarihi

Herhangi bir mamul ya da yarı mamul hakkında üretici firma ve siparişi veren firma arasındaki, siparişin teslimat süresini ve bununla ilgili prosedürü içeren teminat bütünüdür.

Ersoy İnce

Terminal

İnsan veya eşya taşımalarında, araçların indirme, bindirme, yükleme, aktarma yaptıkları ve ayrıca bilet satışı ile bekleme, haberleşme, şehir ulaşımı ve benzeri hizmetlerin de sağlandığı yerdir.

Sevcan Arslan

Termodinamik

Termodinamik ısı, iş, sıcaklık ve enerji arasındaki ilişki ile ilgilenen bilim dalıdır. Basit bir ifadeyle termodinamik, enerjinin bir yerden başka bir yere ve bir biçimden başka bir biçime transferi ile ilgilenir. Bu süreçteki anahtar kavram, ısının, belirli bir mekanik işe denk gelen bir enerji biçimi olmasıdır.

Serdar ŞAHİN

Termokupl

İki ayrı telin birer uçları kaynak yapılıp bu kaynaklı noktayı ısısı ölçülecek yere yerleştirerek ve bu tellerin diğer ucuna da bir galvonemetre bağlanmak suretiyle meydana gelen elektrik akımını ve bununla ilintili sıcaklığı ölçme esasına dayanan termometre cihaz.

Sevcan Arslan

Termometre

Sıcaklığı ölçmek için kullanılan alettir.

Ersoy İnce

Terör Saldırısı

Cana ve mala kasteden, toplumda korku ve tepki yaratarak kısa veya orta vadeli çeşitli amaçlara hizmet etmeyi hedefleyen silahlı saldırı, terörist eylemdir.

Ersoy İnce

Terörist Eylem

Cana ve mala kasteden, toplumda korku ve tepki yaratarak kısa veya orta vadeli çeşitli amaçlara hizmet etmeyi hedefleyen silahlı saldırı, terörist eylemdir.

Ersoy İnce

Ters Çatı

Kapalı gözenekli ve sudan etkilenmeyen ekstrüde polistiren ısı yalıtım malzemelerinin klasik teras çatıdaki yerinin değiştirilerek su yalıtım katmanının üstünde kullanılması ile oluşturulan teras çatı kaplama sistemidir.

Ersoy İnce

Ters Eğim

Mevcut çatı eğim düzleminin parapet, baca, gibi engelle karşılaştığı durumlarda yağmur suyunun engelin yanlarından dolaştırılmasını sağlamak için, çatı eğiminin aksine ters bir eğimle yükseldiği çatı noktalarını tarif eder.

Ersoy İnce

Ters Kepçe

1) Özellikle kanal kazı işlerinde kullanılan özel kepçe ile teçhiz edilmiş ekskavatör. 2) Bekhu (Backhoe).

Sevcan Arslan

Tersyüz Öğrenme

Tersyüz öğrenme, özellikle örgün eğitim kurumlarında gerçekleşen eğitimlerin verimliliğini artırmak amacıyla, öğrenenlerin sınıfa gelmeden önce, öğretmen tarafından hazırlanan öğrenme materyalleri üzerinden bir “ön öğrenme” deneyimi yaşamasını ve sınıfa bu deneyimle gelmesini amaçlayan öğrenme sürecine verilen isimdir. Bilgi aktarımı eğitmen tarafından hazırlanan videolar, yazılı, görsel kaynaklar, ses dosyaları vb. gibi materyaller üzerinden gerçekleşeceği için sınıf içinde uygulama, pekiştirme, alıştırma, tartışma gibi etkinliklere daha çok zaman ayrılabilmektedir. Dolayısıyla zamana yayılan ve sınıf içi etkinliklerle derinleşen bir öğrenme deneyimidir. Süreçte öğretmenin ilgili materyali, zamanında ve kaliteli bir şekilde hazırlaması ve öğrenenlerin bunları ders öncesi mutlaka izlemesi, modelin başarısı açısından kritik faktörlerdir.

Serdar ŞAHİN

Tescil Süreci (Marka)

Markanın başvuru süreci, şekli inceleme, başvurunun mutlak ret nedenleri çerçevesinde değerlendirilmesi, karara ve yayıma itiraz, üçüncü kişilerin görüş ve itirazlarının değerlendirilmesi ile başvurunun tescil edilmesi aşamalarından oluşmaktadır.

Ersoy İnce

Tescilli (PKD)

Tescilli, düzenli aralıklarla tescil edilen teçhizat ve malzemenin üretimini kontrol etmek veya hizmetleri değerlendirmek suretiyle ürün ve hizmetlerin değerlendirmesini yapan, tescil ettiği teçhizat, malzeme veya hizmetin belirli standardlara veya deneyerek belirli bir amaca uygun olduğunu beyan eden, yetkili mercii tarafından kabul gören bir kuruluş tarafından yayınlanan listede yer alan teçhizat, malzeme veya hizmetlerdir.

Burak Tuna

Tesis (BEKRA)

Kuruluş içerisinde, tehlikeli maddelerin kullanıldığı, işlendiği, üretildiği veya depolandığı; teçhizat, yapılar, boru tesisatı, iş ekipmanları ile demiryolu rampa hatlarını, tersaneleri ve doldurma-boşaltma rıhtımları, platformları, şamandıra sistemleri, yüzen veya sabit dalgakıranları, ambarları veya benzer yapıları da içeren teknik ünitedir.

Burak Tuna

Tesis İçi İdari ve Yardımcı Binalar (PKD)

İstasyonun idari, sosyal ve belirli bir kısım ticari faaliyetlerinin yürütüldüğü (otomarket) istasyona ve araçlara ait makina ve ekipmanın bakımlarının yapıldığı, istasyonun ihtiyacı olan elektrik, basınçlı hava, su ve benzeri maddelerin temin edildiği, tamir ve bakımının yapıldığı ünitelerin bulunduğu yapılardır.

Burak Tuna

Tetkik

(1)Bir sistemin standartlara uygun işleyip işlemediğini kontrol etmek amacıyla gerçekleştirilen faaliyettir. (2) İnceleme ve araştırmadır.

Ersoy İnce

Tetkik Sonucu

Tetkik hedefleri ve bütün tetkik bulgularının değerlendirilmesini takiben tetkik ekibi tarafından sağlanan tetkik sonucu.

Orkun ÇOBAN

Tetkik (ISO 45001)

Tetkik ölçütlerinin ne kadar karşılandığını belirlemek üzere tetkik kanıtları elde etmek ve nesnel bir şekilde değerlendirmek için sistematik, bağımsız ve dokümante edilmiş prosestir. 1: Tetkik, iç tetkik (birinci taraf) veya harici tetkik (ikinci taraf veya üçüncü taraf olabilir ve birleşik tetkik (iki veya daha fazla disiplinin bir arada kullanılması) olabilir. 2: İç tetkik kuruluşun kendisi tarafından veya kuruluş adına harici bir taraf tarafından yapılır.

Burak Tuna

Tetkik Bulgusu

Tetkik kriterlerine göre toplanan tetkik delillerinin değerlendirilmesinin sonuçları.

Orkun ÇOBAN

Tetkik Delili

Doğrulanabilir tetkik kriterlerine ilişkin kayıtlar olgu veya diğer bilgi beyanları.

Orkun ÇOBAN

Tetkik Ekibi

Gerektiğinde teknik uzmanlar tarafından desteklenen tetkiki yürüten bir veya daha fazla tetkikçi. Not 1 - Tetkik ekibindeki bir tetkikçi, tetkik ekibi lideri olarak atanır. Not 2 - Tetkik ekibinde eğitim alan tetkikçiler de bulunabilir.

Orkun ÇOBAN

Tetkik Müşterisi

Tetkik talebinde bulunan kuruluş veya kişi

Orkun ÇOBAN

Tetkik Planı

Tetkik için yapılacak faaliyetlerin ve düzenlemelerin açıklaması.

Orkun ÇOBAN

Tetkik Programı

Belirli bir zaman periyodu için planlanan ve belirli bir amaç doğrultusunda yönetilen bir veya birden fazla tetkik grubu.

Orkun ÇOBAN

Tetkikçi

Tetkiki yürütme yeterliliğine sahip kişi.

Orkun ÇOBAN

Tetkikin Kapsamı

Tetkikin derecesi ve sınırları.

Orkun ÇOBAN

Tezyinatcı

Geleneksel ve artistik desenleri bilgisayar ya da elde hazırlayarak cam üzerine el dekoru, cam süsleme ve tezyin uygulamaları ile cam boyalarını kullanarak cam üzerine süsleme yapan kişidir.

Ersoy İnce

THERP (Technıque For Human Reliability Analysis)

İnsan Hata Oranı Tahmini Tekniği

Sevcan Arslan

Tıbbi Atık

Enfeksiyon yapıcı atıkları, patolojik atıkları ve kesici-delici atıklardır.

Burak Tuna

Tıbbi Gaz

Medikal amaçlı kullanılan bütün gazlardır.

Burak Tuna

Tıbbi Görüntüleme Sistemleri Teknisyeni

Tıbbi Görüntüleme Sistemleri Teknisyeni tıbbi görüntüleme sistemlerine ait cihazların kurulum, bakım, onarım ve kalibrasyonunu yapan, amacına uygun ve doğru kullanımı konusunda sağlık personeline eğitim veren meslek elemanıdır.

Ersoy İnce

Tıbbi Işınlanma

Kişilerin tıbbi teşhis ve tedavi amaçları ile maruz kaldıkları ışınlanmalardır.

Ersoy İnce

Tıbbi Jeoloji

Jeolojik çevrenin insan sağlığı, hayvan ve bitkiler üzerindeki olumlu veya olumsuz etkisini inceleyen bilim dalı; medikal jeolojidir.

Ersoy İnce

Tıbbi Laboratuvar Teknikleri Teknikeri

Tıbbi Laboratuvar Teknikleri Teknikeri sağlık kurumlarındaki tanı ve tedavi laboratuvarlarında hastanın durumu ile ilgili olarak, hekimin gerekli gördüğü tıbbi analizleri yapan kişidir.

Ersoy İnce

Ticaret Gemisi

Menfaat sağlamak kastıyla denizde kullanılan her tür gemidir.

Ersoy İnce

Timin

Nükleik asitlerin yapısında bulunan dört bazdan biri olan bileşen. Çift sarmallı DNA’da adenin ile eşleşen bir pirimidin türevidir.

Ersoy İnce

Tıp Mühendisi

Tıp Mühendisi, tıpla alakalı cihazların tasarımı, üretimi ve işletilmesi, malzemelerin araştırılması, sentezlenmesi ve sistemlerin tasarlanmasıyla ilgili faaliyetlerde bulunan kişidir.

Ersoy İnce

Tipi

Çoklukla yerden aldığı kar ve buz parçacıklarını havada savuran, şiddetli, yoğun ve soğuk rüzgâr, fırtına. Bu olayın gerçekleşebilmesi için; kuvvetli rüzgârın, çok düşük sıcaklığın ve havada savrulan karın olması gerekir. Tipi için gerekli olan rüzgâr 35 mil/ saati geçmeli, görüş çeyrek milden daha az olmalı ve bu olay en az üç saat sürmelidir.

Ersoy İnce

Tirenti

Bir palanga sisteminde, yükü kaldırmak veya indirmek için, kuvvetin uygulandığı kısımdır.

Ersoy İnce

Tirfil

Mermer ocaklarında mermer bloklarının üzerinde kaydırıldığı silindirik ağaç veya metal parçaları. Bunlar 10 cm çapında ve 20 cm boyunda olabilirler.

Sevcan Arslan

Titanyum-Titan

Gümüş girisi renkli, hafif, çok sağlam, yerine (korozyon) karşı oldukça dayanıklı atom numarası 22, atom ağırlığı 47,90, ergime noktası 1,675°C, kaynama noktası 3,260°C, yoğunluğu 20°C da 4,5 gr/cm3, peryodik tablonun IV b grubunda yer alan kimyasal element. Titan özellikleri bakımından silisyum ve kalaya benzeyen sert beyaz metal olup simgesi Ti dir.

Sevcan Arslan

Tiz Anahtarı

Su kaynaklarından biri olan Yerüstü musluğunun(hidrant) yakında yeraltında bulunan vanasının açılıp kapanmasında kullanılan üçgen veya kare ağızlı uzun saplı demir anahtardır.

Ersoy İnce

TMGD

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı

Burak Tuna

TN Sistemi (Elektrik)

şebeke topraklama noktasını toprağa doğrudan bağıl olduğu ve tesisatta gövdelerin koruma iletkenleri ile şebeke topraklamasına bağlantılı olduğu sistemdir.

Burak Tuna

Toksik

Tıbbi bakımdan zehirli ve zehir niteliği taşıyan zararlı maddelere verilen genel addır.

Ersoy İnce

Toksik Kimyasal Madde

Yaşam süreçleri üzerindeki kimyasal etkisi yoluyla, insanlarda veya hayvanlarda ölüme, geçici veya daimi sakatlığa neden olabilecek kimyasal maddelerdir.

Ersoy İnce

Toksik Madde

Az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir.

Burak Tuna

Toksik Maddeler

Yutulması ya da solunması sonucu insan vücudunda düşük oranlarda bulunması ile ya da deriyle temas etmesi durumunda öldürücü etkiye sahip akut etkiler gösterebilecek maddelerdir. (CO,CO2,H2S,S02, N02,N)

Ersoy İnce

Toksik Toz

Kronik ve akut zehirlenmelere yol açıp, kan yapıcı organlarda etkin rol oynayan tozlardır.

Burak Tuna

Toksikoloji

Kimyasallar ile biyolojik sistemler arasındaki etkileşimleri, zararlı sonuçları yönünden inceleyen ya da kimyasalların zararsızlık limitlerini belirleyen bilim dalıdır.

Sevcan Arslan

Toksisite

Bir maddenin canlı bir organizmaya zarar verme kapasitesidir.

Ersoy İnce

Tomruk

1) İşlemek ya da biçilmek için hazırlanmış taş kültesi (mermer tomruğu). 2) Kesilmiş ağacın silindir biçimindeki gövdesi.

Sevcan Arslan

Tong Anahtarı

Derin sondajlarda tijleri söküp takmaya yarayan, kullanma kolaylığı bakımından halatlarla kuleye asılı vaziyette bağlı büyük anahtar.

Sevcan Arslan

Tonkilometre

Demir ve kara yolu ile taşımada ton olarak faydalı yükün km olarak taşıdığı mesafe ile çarpımı.

Sevcan Arslan

Tonoz

Tugla ve harçla örülmüş, yarım silindir biçimde kâgir tavan örtüsü. 2) Bir kemerin aralıksız devam etmesi ile oluşan örtü biçimi.

Sevcan Arslan

Topaklama

1) Bir sıvıda dağılmış katı parçacıkların biraraya getirilmesi işlemi. 2) Yumaklama. 3) Flokülasyon.

Sevcan Arslan

Toplam Elektrik Yükü (Qtop)

Yıldırım akımının, tüm yıldırım boşalma süresi boyunca zamana göre integralidir.

Sevcan Arslan

Toplam Göç

Ülkeye gelen göçmenlerin giriş ve varışları ile ülkeden göç edenlerin çıkış ya da ayrılışlarının toplamı. Bu sayı, toplam göç hacmini verir ve buna net göçten farklı olmak üzere toplam göç denir.

Ersoy İnce

Toplam Topraklama Direnci

Bir yerde ölçülebilen ve ölçüye giren bütün topraklamaların toplam direncidir.

Burak Tuna

Toplama (Atık)

Atıkların biriktirildiği yerlerden alınarak atık işleme tesislerine götürülmesi amacıyla taşınması.

Sevcan Arslan

Toplama Noktası (Atık)

Atıkların ayrı biriktirilmesi amacıyla biriktirme ekipmanlarının yerleştirildiği yerler.

Sevcan Arslan

Toplanma Noktası

Acil durumların olumsuz sonuçlarından çalışanların etkilenmeyeceği mesafede veya korunakta belirlenmiş yerdir.

Burak Tuna

Toplu Barınma

Afetzedelerin, acil barınma ihtiyaçlarının sağlanabilmesi amacıyla kamu binaları, misafirhaneler, spor salonları, sosyal tesisler, okullar, büyük çadırlar vb. yapılarda toplu bir şekilde geçici olarak barındırılmasıdır.

Ersoy İnce

Toplu Barınma Alanı

Afetzedeler için acil dönemde kısa sürede barınak sağlanabilmesi amacıyla kullanılan kamu binaları, misafirhane, spor salonu, sosyal tesis, okul gibi toplu yerleşime uygun alandır.

Ersoy İnce

Toplu Göç

Menşei ülke dışına (istisnai ve düzensiz) gruplar hâlinde hareket. Toplu göç çok sayıda kişinin katıldığı bir hareket ya da belirli bir zamanda toplumun bir kısmının hareket etmesi anlamına gelmektedir.

Ersoy İnce

Toplu İş Sözleşmesi

İş sözleşmesinin yapılması, içeriği ve sona ermesine ilişkin hususları düzenlemek üzere işçi sendikası ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren arasında yapılan sözleşme.

Sevcan Arslan

Toplu Mezar

Savaş, iç çatışma veya afetlerin neden olduğu toplu ölümler sonrasında fiziki imkânsızlıklar nedeniyle toplu defin işleminin yapıldığı yerdir.

Ersoy İnce

Toplum Afet Müdahale Ekibi

Afet gönüllülerinin oluşturduğu afete müdahale ekibi. Mahalle, iş yeri gibi yakın çevrelerinde afet zararlarının azaltılması çalışmalarına da katkıda bulunmak ve afete müdahale etmek için özel eğitimli ve afet bilinci yüksek gönüllü ekiplerdir. Profesyonel ekipler gelene kadar hafif arama-kurtarma, ilk yardım, yangın söndürme, çevre sağlığı, lojistik destek gibi birçok alanda etkin faaliyette bulunurlar.

Ersoy İnce

Toplum Sağlığı Merkezsi Birimi (TSMB)

Sağlık Bakanlığına bağlı, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birimdir.

Burak Tuna

Toplumda Farkındalık Yaratma

Maruz bulunulan tehlike ve riskler hakkında halkın bilinç düzeyini arttırmak amacıyla yapılan kamuoyunu bilgilendirme çalışmalarının hedefi. Bu çeşit faaliyetlerle toplumda afetlerlerden korunma davranışının gelişmesi ve yerleşmesi amaçlanır. Radyo, TV ve basılı yayınları içeren medya kanallarıyla toplumu bilgilendirme ile afet bilgilendirme merkezlerinde yapılacak eğitim ve uygulamalar, bu kapsamda değerlendirilir.

Ersoy İnce

Toplumsal Bağışıklık

Aşılanma yüzdesi belirli bir seviyeye ulaşan bir toplumda aşılanmamış bireylerin aşılanmış bireyler nedeniyle hastalıkla karşılaşma olasılıklarının azalmasıdır.

Ersoy İnce

Toplumsal Olay

Toplumsal düzeni etkileyen veya bozan, kamu otoritesini zaafa düşüren, maddi hasarlara, yaralanmalara ve can kayıplarına da yol açabilen, organize gösteri ve eylemlerin tümüdür.

Ersoy İnce

Topograf

1) Yeryüzü ölçümlerini alarak harita, makta, plan vb. hazırlayan, bu konu üzerinde özel eğitime tabi tutulmuş teknik kişi. 2) Ölçmeci.

Sevcan Arslan

Topoğrafya

Arazi ölçmesi (jeodezi) ve elde edilen neticelerin değerlendirilmesi, plân ve haritaların hazırlanması konuları ile uğraşan bilim dalı.

Sevcan Arslan

Toprağa Karşı Gerilim

Orta noktası yada yıldız noktası topraklanmış olan şebekelerde bir faz iletkenini bu noktaya karşı gerilimidir. Bu gerilim faz gerilimine eşittir. Bunun dışındaki şebekelerde, bir faz iletkeninin toprağa temas etmesi durumunda öteki faz iletkenleri ile toprak arasında meydana gelen gerilimdir. Arıza yerinde ark yoksa, bir fazın toprağa karşı gerilimi faz arası gerilimine eşittir.

Burak Tuna

Toprak (Elektrik)

Elektrik potansiyelinin her noktada sıfır olduğu yeryüzünün madde ve yer olarak ifadesidir. Örnek: humuslu toprak, killi toprak, kumlu toprak, çamur, kayalık arazi.

Burak Tuna

Toprak Hata Akımı

Hata yerinde (toprak teması olan yer) yalnızca bir toprak temas noktası bulunması durumunda, işletme akım devresinden toprağa ya da topraklanmış bölümlere geçen akımdır.

Burak Tuna

Toprak Hatası

Bir faz iletkeninin ya da işletme gereği yalıtılmış orta iletkenin, bir arıza sonucunda, toprakla ya da topraklanmış bir bölümle oluşturduğu iletken bağlantıdır.

Burak Tuna

Toprak Korunması

Erozyondan ötürü toprağın bozulmasını, toprağın denge kaybını ya da bitkilerin aldığı besin maddelerinin kaybını asgariye indirmek amacıyla uygulanan toprak kullanımı yönetimidir.

Ersoy İnce

Toprak Özdirenci

Toprağın elektriksel özdirencidir. Bu direnç, genellikle ohm m2/m ya da ohm m olarak verilir. Bu direnç, kenar uzunluğu 1 m olan toprak bir küpün karşılıklı iki yüzeyi arasındaki dirençtir.

Burak Tuna

Toprak Teması

Bir faz iletkeni yada işletme gereği yalıtılmış bir orta iletken ile toprak yada topraklanmış bölümler arasında iletken bir bağlantıdır.

Burak Tuna

Topraklama

Topraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümüdür.

Burak Tuna

Topraklama (İtf)

Gerilim altında olmayan bütün tesisat kısımlarının, uygun iletkenlerle toprak kitlesi içerisine yerleştirilmiş bir iletken cisme (elektrot) bağlanmasıdır.

Ersoy İnce

Topraklama Akımı

Topraklama empedansı üzerinden toprağa geçen akımdır.

Burak Tuna

Topraklama Barası (Topraklama Birleştirme İletkeni)

Birden fazla topraklama iletkeninin bağlandığı bir topraklama barasıdır (iletkenidir).

Burak Tuna

Topraklama Direnci

Topraklayıcının yayılma direnci ile topraklama iletkeninin direncinin toplamıdır.

Burak Tuna

Topraklama Empedansı

Bir topraklama tesisi ile referans toprağı arasındaki (işletme frekansında) alternatif akım direncidir.

Burak Tuna

Topraklama Gerilimi (Toprak Potansiyel Yükselmesi) (UE )

Bir topraklama tesisi ile referans toprağı arasında oluşan gerilimdir.

Burak Tuna

Topraklama İletkeni

Topraklanacak bir cihazı ya da tesis bölümünü, bir topraklayıcıya bağlayan toprağın dışında veya yalıtılmış olarak toprağın içinde döşenmiş bir iletkendir.

Burak Tuna

Topraklama Tesisi

Birbirlerine iletken olarak bağlanan ve sınırlı bir alan içinde bulunan topraklayıcılar ya da aynı görevi yapan (boyasız direk ayakları, zırhlar ve metal kablo kılıfları gibi) metal parçalar ve topraklama iletkenlerinin tümüdür.

Burak Tuna

Topraklamak

Elektriksel bakımdan iletken bir parçayı bir topraklama tesisi üzerinden toprağa bağlamaktır.

Burak Tuna

Topraklayıcı

Toprağa gömülü ve toprakla iletken bir bağlantısı olan veya beton içine gömülü, geniş yüzeyli bağlantısı olan iletken parçalardır.

Burak Tuna

Topraklayıcı (Topraklama Elektrodu)

Toprağa gömülü ve toprakla iletken bir bağlantısı olan veya beton içine gömülü, geniş yüzeyli bağlantısı olan iletken parçalardır.

Ebru Aydınalp

Topraklayıcı Etkisi Olan Kablo

Metal kılıfı, siperi (ekran) ve zırhlarının iletkenliği toprağa göre şerit topraklayıcı niteliğinde olan kablodur.

Burak Tuna

Topraklayıcı Gerilim

Bir topraklayıcı yada topraklama tesisi üzerinden akım geçmesi durumunda bunlarla referans toprağı arasında meydana gelen gerilimdir.

Burak Tuna

Topraklayıcının veya Topraklama Tesisinin Yayılma Direnci

Bir topraklayıcı ya da topraklama tesisi ile referans toprağı arasındaki toprağın direncidir. Yayılma direnci, yaklaşık olarak ohmik direnç kabul edilebilir.

Burak Tuna

Topuk (Maden)

İşletmelerde güvenlik için bırakılan maden kısımlarıdır.

Burak Tuna

Topuk Tahtası (Topukluk)(Tekmelik)(İskele)

Platorma bitişik şekilde en az 15 cm yüksekliğinde olan iskele korkuluk sisteminin elemanıdır.

Burak Tuna

Torna Aynası

Torna tezgâhlarında işlenecek olan parçanın güvenli ve sıkı şekilde bağlanmasını sağlayan aparattır.

Ersoy İnce

Torna Tezgahı

Kendi ekseni etrafında döndürülen iş parçası üzerinden kesici takım aracılığıyla talaş kaldırılan takım tezgâhıdır.

Ersoy İnce

Toron

1) Çelik halatı oluşturan tel demetlerinden her biri. 2) Kordon. 3) Damar. 4) Demet.

Sevcan Arslan

Toz

İşyeri ortam havasına yayılan veya yayılma potansiyeli olan parçacıklardır. Tozlar çeşitli organik ve inorganik maddelerden aşınma, parçalanma, öğütme, yanma sonucu oluşan ve büyüklükleri 1 μm ile 100 μm arasında değişen kimyasal özellikleri kendisini oluşturan kimyasal maddenin yapısına benzeyen maddelerdir.

Burak Tuna

Toz (PKD)

Yanıcı toz ve yanıcı uçucu cisimlerin her ikisini de içeren genel terimdir.

Burak Tuna

Toz Bulutunun Sürekli Oluşumu (PKD)

Bir toz bulutunun sürekli var olabileceği veya uzun periyotlarla ya da sık kısa periyotlarla devam etmesi beklenebilen yerlerdir.

Burak Tuna

Toz Bulutunun Tutuşma Sıcaklığı (PKD)

Bir fırının sıcak iç duvarının, bu fırının içerisinde bulunan havadaki bir toz bulutunda tutuşmanın meydana geleceği en düşük sıcaklığıdır.

Burak Tuna

Toz İndirgeme Sistemi

Kırma eleme tesisinde açığa çıkan tozları pulvarize veya toz emiş yöntemleriyle sistem dışına atan makine grubudur.

Ersoy İnce

Toz Katmanının Tutuşma Sıcaklığı (PKD)

Bir yüzeyin, üzerindeki bir tozda tutuşmanın meydana geldiği en düşük sıcaklığıdır.

Burak Tuna

Toz Kömür

Kömür eleme veya zengin-leştirme tesislerinde elde edilen 0-10, 0-18 veya 0-30 mm boyutlarında elekaltı (ürün) kömür.

Sevcan Arslan

Toz Kükürt

En az % 55-99 kadarı; 200 mesh’lik bir elekten geçebilecek şekilde öğütülmesi ile elde edilen kükürt.

Sevcan Arslan

Toz Salım Kaynağı (PKD)

Tozun ortama salınabileceği muhtemel olan nokta veya yerdir.

Burak Tuna

Toz Tutma Mahfazası (PKD)

Tozun çevredeki ortama salım riskini azaltan, içerisinde, malzemelerin yüklenip-boşaltılması, işlenmesi, taşınması veya depolanması için amaçlanan proses donanımının bölümleridir.

Burak Tuna

Tozla Mücadele

Yeraltı ve yerüstü tesislerinde toz oluşan işyerlerinde meydana gelen tozun, ocak havasını veya çevreyi kirletmemesi için yapılan ölçmeler ve alınan önlemlerin tümü. Yeraltında delik delinen, kazı ve ateşleme yapılan yerler ile yükleme ve boşaltma noktaları, nakliyat sistemleri, yerüstünde boşaltma yerleri, elekler, dökümhaneler, enerji santralları, bant, karayolu, demiryolu vb. nakliyat sistemleri ve silolar toz oluşturan yerlerdir. Toz oluşan yerlerde genel olarak tozla mücadele; oluşan tozları hava ile birlikte emip zararsız bir yerde çökeltme, toz oluşan yerde fiskete ile sis şeklinde su püskürtmek suretiyle tozu çökeltme veya daha toz oluşmadan toz oluşabilecek yere su (emdirme) enjekte etme; suretiyle yapılır.

Sevcan Arslan

Tozla Mücadele Komisyonu (TMK)

Tozla Mücadele Yönetmeliği çerçevesinde çalışma hayatında tozla ilgili konularda ihtiyaç ve öncelikleri belirleyerek teknik ve tıbbi açıdan görüş ve öneri hazırlamak amacıyla Bakanlıkça oluşturulan komisyondur.

Burak Tuna

Tozlu Hava

İçerisinde belli konsantrasyonda toz ihtiva eden havadır.

Burak Tuna

Trafik

Yayaların, hayvanların ve araçların karayolları üzerindeki hal ve hareketleridir.

Sevcan Arslan

Trafik İşaretleri

Trafiği düzenleme amacı ile kullanılan işaret levhaları, ışıklı ve sesli işaretler, yer işaretlemeleri ile trafik zabıtası veya diğer yetkililerin trafiği yönetmek için yaptıkları hareketlerdir.

Sevcan Arslan

Trafik Kazası

Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve/veya zararla sonuçlanmış olan olaydır.

Ersoy İnce

Trafikten Men

Trafik zabıtası veya yetkililerce Kanunda ve yönetmelikte belirtilen hallerde araçla ilgili belgelerin alınması ve aracın belirli bir yere çekilerek trafikten alıkonulmasıdır.

Sevcan Arslan

Trafo

Yüksek gerilim hattından aldığı elektriği şehir şebekesinde kullanılabilecek seviyeye düşüren dönüştürücünün bulunduğu yerdir.

Ersoy İnce

Traktör

Belirli şartlarda römork ve yarı römork çekebilen, ancak ticari amaçla taşımada kullanılmayan tarım aracıdır.

Sevcan Arslan

Tramvay

Genellikle yerleşim birimleri içerisinde insan taşımasında kullanılan, karayolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden ve hareket gücünü dışarıdan sağlayan araçtır.

Sevcan Arslan

Transgen

Akraba olunmayan bir organizma DNA’sının yapay şekilde eklendiği genetik materyali ihtiva eden bir organizmaya ait olan, böyle bir organizmayla ilgili olan veya böyle bir organizmayı simgeleyendir.

Ersoy İnce

Transgresyon

Deniz basması yani deniz havzasının genişlemesi ve denizin karalar üzerinde ilerlemesi olayı.

Sevcan Arslan

Transit Pratika

Türk boğazlarından transit geçecek gemilere transit geçiş için verilen izni ifade eder. Yabancı limanlardan Türk Boğazlarına gelen gemiler, tonajları ve çeşitleri ayırt edilmeksizin Boğazlarda, 20/7/1936 tarihli Montreux Boğazlar Rejimine İlişkin Olarak İmzalanan Sözleşmenin 3 üncü maddesinde belirtilen sağlık kontrol işlemini yaptırmak ve transit pratika almak zorundadır.

Ersoy İnce

Transmisyon Düzeni

Güç aktaran milleri, volanları, kasnakları, kayışları, kaplinleri, muyluları, biyelleri, krankları, kavramaları, dişli düzenleri, zincir ve dişlisi gibi elemanlardır.

Burak Tuna

Transpalet

Paketlenmiş ya da muhafazaya alınmış parçalı yüklerin, hidrolik pompa gücü ile kısa mesafelerde kaldırılması ve raflanması için kullanılan, yaya (manuel transpalet) ya da motor (akülü transpalet ) gücü ile çalışan araçlardır.

Sevcan Arslan

Transportasyon

Yaralıları uygun pozisyonda taşımaktır.

Ersoy İnce

Trapez Vida

1) Büyük ve çok sık çözülen civatalarla (tesbit vidası olarak büyük takım tezgahlarının kalem tutucularında, hareket vidası olarak preslerin millerinde, krikolarda, ventil ve vanalarda, lokomotiflerin hareket vidalarında) kullanılan vida tipi. Trapez vidanın dişlerinin dip kısmı, eşit adımlı bir dörtgen vidaya göre daha kalın ve bu sebeple daha dayanıklıdır. 2) Diş kesiti yamuk şeklinde olan vida.

Sevcan Arslan

Travers

1) Demiryollarında rayların altına konulan demir, beton veya ağaç altlık. 2) Yeraltın sürülmüş olan ana kat lağımlarına dik olarak damarı kesmek üzere sürülen kısa rekup lağımı.

Sevcan Arslan

Traverten

Termal kaynaklardan çıkan suların içindeki minerallerin CO2 bitkilerin etkisiyle ayrılıp çökelmesi sonucu oluşan sünger gibi delikli ve hafif kayaç. Kalker tüflerini meydana getiren kaynağın vadideki bir göle akması ve burada ince toz halinde kalker kristallerinin yoğunlaşarak düzenli tabakalar teşkil etmek suretiyle çökelmesi sonucu meydana gelen kayaca da traverten denir. Travertenler inşaat bakımından önemli kayaçları teşkil ederler. Bunlar büyük bloklar halinde çıkarıldığı gibi, kesmek suretiyle kaplama malzemesi olarak da kullanılırlar.

Sevcan Arslan

Travma

Fiziksel, kimyasal veya psikolojik nedenlerle meydana gelen sağlık sorunu, örselenme, sarsıntıdır.

Ersoy İnce

Travma (İsg)

Canlı üzerinde beden ve ruh açısından önemli ve etkili yaralanma belirtileri bırakan yaşantı, bir doku ya da organın yapısını ya da biçimini bozan ve dıştan mekanik bir etki sonucu oluşan yerel yaradır.

Ersoy İnce

Travma Sonrası Gelişim (TSG)

Travmatik olaylardan sonra yaşantıya bağlı ortaya çıkan olumlu değişikliklerdir.

Ersoy İnce

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)

Doğa kaynaklı afet ya da beklenmedik bir olayla karşılaşan kişilerde meydana gelebilen, aşırı korku, çaresizlik, tepkisizlik, içe kapanma, aşırı uyarılmışlık, olayı yeniden canlandırma gibi psikolojik davranış ve kaygılanış farklılığı durumu. Bazı kişilerde çok yoğun yaşanabilir, psikolojik destek alarak zaman içinde normale dönebilmek mümkündür. Akut TSSB (belirtileri 3 aydan daha kısa süre devam ederse), kronik TSSB (belirtiler 3 aydan daha uzun süre devam ederse), geç başlangıçlı TSSB (belirtiler travmadan 6 ay sonra ortaya çıkarsa) TSSB’nin türleridir.

Ersoy İnce

Travmatik Olay

Normal insan yaşantısının dışında olan ve bireylerde fark edilir düzeyde stres yaratan olay. Travmatik olay, doğrudan kişinin kendi başına gelebilir, kişi travmatik olaya tanık olabilir ya da sevdiği veya kendisi için önemli bir kişinin travmatik olay yaşadığını öğrenebilir.

Ersoy İnce

Trepan

1) Darbeli sondajların darbeyi yapan ağırlığının ucuna verilen isim. 2) Sondajcılıkta özel matkap çeşidi.

Sevcan Arslan

Triaj

Yaralılara öncelik sırasına göre ilkyardım uygulamaktır.

Ersoy İnce

Trifon

Demiryollarında rayların ağaç traverslere bağlanması için kullanılan özel vida.

Sevcan Arslan

Trifor

Alüminyum çerçeve içerisinde Teleskopik kaldırma ve çekme cihazıdır.(3200 kg çekme kaldırma kapasitesine sahiptir.)

Ersoy İnce

Triko (Trüko)

Ocağa maden direği vb. malzeme taşımak için kullanılan açık veya kafes şeklinde imal edilmiş özel ocak arabası.

Sevcan Arslan

Tripod

Özellikle kuyularda yapılan kurtarma operasyonlarında kullanılan iniş takımının bağlandığı üç ayak olarak bilinen ekipmandır.

Ersoy İnce

Triyaj

Çok sayıda hasta ve yaralının bulunduğu durumlarda, bunların öncelikli tedavi ve nakil edilmesi gerekenlerin tespiti amacıyla olay yerinde veya bunların ulaştırıldığı her sağlık kuruluşunda yapılan hızlı seçme ve kodlama işlemidir.

Ersoy İnce

Troy

Ağırlık ölçü sistemi. Genellikle kuyumculukta altın, gümüş ve kıymetli taşların ağırlıklarını belirtmekte kullanılır. 1troy ons 31,1035 gram ağırlığı, 1 troy pound 373,242 gram (12 ons) ağırlığı ifade eder.

Sevcan Arslan

Tsunami

Deniz veya okyanus tabanlarındaki deprem, meteor çarpması, volkan patlaması ya da büyük heyelanların yol açtığı, düşey yer değiştirmeler gibi tektonik olaylar sonucu oluşan dalgalar, dev dalga. Sahile yaklaştıkça hızları ve yükseklikleri artan bu dalgalar, kıyılarda büyük yıkıma ve can kaybına yol açabilmekte ve afet hâline gelebilmektedir. Tsunami, Japonca kökenli olup liman dalgası anlamına gelir.

Ersoy İnce

Tsunami Erken Uyarı Sistemi

Tsunami oluşumunu algılayıp etkileyeceği yerlerde yaşayanları haberdar etmek üzere kurulmuş gözlem, değerlendirme ve iletişim sistemidir.

Ersoy İnce

TT Sistemi (Elektrik)

şebeke topraklama noktasının toprağa doğrudan bağlı olduğu ve gövdelerin şebeke topraklama elektrotlarından ayrı topraklama elektrotlarına bağlandığı sistemdir.

Burak Tuna

Tükenmişlik Sendromu

Sürekli güçlü strese maruz kalmaktan kaynaklanan düşük öz saygı veya öz yeterlilik duyguları ile birleşen, kişinin duygusal, fiziksel ve zihinsel tükenmişlik durumudur.

Ersoy İnce

Tüketici Tesisi (Elektrik)

Yapı bağlantı kutusunda sonraki yada bunun gerekli olmadığı yerlerde tüketim araçlarında önceki son dağıtım tablosunu çıkış uçlarından sonraki elektrik işletme araçlarının tümüdür.

Burak Tuna

Tüketilmiş Uranyum

İçinde % 0.715 den daha az oranda U-235 izotopu içeren uranyumdur.

Ersoy İnce

Tüketim Malzemeleri

Belirli bir hizmetin üretilmesinde kullanılan, kullanımı sonucunda tükenen veya bir süre kullanıldıktan sonra ilk özelliklerini kısmen veya tamamen kaybederek bir daha kullanılamayacak duruma gelen malzemelerdir.

Ersoy İnce

Tulumba

Suyu alçak yerlerden çekmeye veya yüksek yerlere çıkarmaya yarayan, İtfaiyeciğin ilk dönemlerinde yangına müdahalede kullanılmış önemli bir alettir.

Ersoy İnce

Tulumbacı

Tulumba kullanarak yangın söndürme işlerinde çalışanlardır.

Ersoy İnce

Tünel

Yeraltında yapılacak kazı ile istenilen kesitte boşluk oluşturulması ve desteklenmesi ile inşa edilen yer altı yapısıdır. Geçici şevler oluşturarak (açık kazıdan sonra) yapının inşa edilmesi, üzerinin ve yanlarının doldurulması şeklinde yapılan yapılar aç kapa tüneli olarak tanımlanır.

Sevcan Arslan

Tünel Kalıp

Tünel kalıp, yapının duvar ve döşemelerinin, kesin boyutlu ve düzgün yüzeyli çelik kalıplarla bir kerede, tek parça olarak (monolitik) dökülebildiği sistemdir.

Ersoy İnce

Tüp

Hacmi 150 litreye kadar olan, taşınabilir gazların doldurulması, depolanması, taşınması ve kullanılmasında kullanılan basınçlı kaptır.

Burak Tuna

Tüplü Gaz Tankeri (ADR)

Birbirine manifoltlarla bağlı ve bu araca kalıcı olarak sabitlenmiş 450 litreden fazla kapasiteli tanklardan oluşan bir araçtır.

Burak Tuna

Türbin

Elektrik santrallerinde akarsu veya buhar gücüyle dönen ve jenaratörün dönmesini sağlayan araç.

Neşe Cizreliogulları

Türetilmiş Hava Konsantrasyonu

Solunum yolu ile alınan yıllık sınıra (ALI) uygun olacak şekilde türetilmiş solunan havadaki Bq/ m3 cinsinden radyoizotop konsantrasyonudur.

Ersoy İnce

Türetilmiş Limit

Radyonüklitlerin günlük kullanımlarında uygulanmak üzere birincil doz limitlerinden türetilmiş limitlerdir.

Ersoy İnce

Turist Gemisi

Turistik amaçla yolcu getiren, başkaca ticarî işlemlerde bulunmayan, amaç dışı ilâve yolcu ve yük almayan gemilerdir.

Ersoy İnce

Turist Rehberi

Turist Rehberi yerli ve yabancı turistleri yurt içi ve yurt dışında görülmeye değer yerlere götüren, onlara bu yörelerin tarihi, kültürel, doğal ve diğer özellikleri hakkında ayrıntılı bilgi veren, turistlerin sorunlarının çözümüne yardımcı olan kişidir.

Ersoy İnce

Turizm İşletmecisi

Turizm İşletmecisi turizm alanında müşterinin her türlü ihtiyacını karşılamak üzere çeşitli hizmetleri veren otel, lokanta gibi turistik yerlerde yöneticilik yapan kişidir.

Ersoy İnce

Turizm ve Seyahat Hizmetleri Meslek Elemanı

Turizm ve Seyahat Hizmetleri Meslek Elemanı, turistik amaçlı, ulaştırma, konaklama, gezi, spor ve eğlence hizmetleri veren işletmelerde seyahat işletmecisi tarafından planlanan işleri yürüten kişidir.

Ersoy İnce

Türk Akreditasyon Kuruluşu (TÜRKAK)

Ulusal (Türkiye) akreditasyon kuruluşudur.

Burak Tuna

Türk Boğazları

İstanbul Boğazı, Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi'nden gemilerin geçiş alanı ile bu alanı çevreleyen kıyı şeridi ifade eder.

Ersoy İnce

Türk Standardı (TS)

Türk Standartları Enstitüsünce yürürlüğe konulmuş Türk standartlarıdır.

Burak Tuna

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalajına konulduğu malların veya hizmetin, ilgili Türk Standardına uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.

Neşe Cizreliogulları

Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP)

Tüm afet türleri ve ölçeğine uyarlanabilir, esnek ve modüler yapıya sahip ulusal ve yerel boyutta müdahale çalışmalarının nasıl yürütüleceğini açıklayan ulusal ölçekli plandır.

Ersoy İnce

Türkiye Kızılay Derneği

Afet yönetimi, sosyal yardım, kan hizmetleri ve sağlık hizmetleri gibi alanlarda görev yapan, kamu otoritelerine yardımcı insani yardım kuruluşu, Türk Kızılayı, Kızılaydır.

Ersoy İnce

Turkuaz Kart

Yabancıya, Türkiye’de süresiz çalışma hakkı, mevzuat hükümlerine göre eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına ise ikamet hakkı veren belgedir.

Burak Tuna

Turnist Planı

Turnist planı, sefer planına uygun işletmenin mümkün olabilmesi için bir aracın ard arda yapması gereken tüm seferleri içerir. Turnist planları tüm araçlar için düzenlenir ve faaliyet planlaması ile sefer planlaması için temel olarak kullanılır.

Serdar ŞAHİN

Turuncu Plaka

Tehlikeli madde taşıyan taşıtlarda, dikey düzleme yerleştirilmiş şekilde, 40 cm tabana ve 30 cm daha az yüksekliğe sahip, üst kısmında tehlike tanıma numarası, alt kısmında UN (Birleşmiş Milletler) numarası yazılı olan dikey eksene dik olacak şekilde taşıtın ön ve arka tarafına birer adet takılan turuncu renkli reflektörlü dikdörtgen plaka.

Sevcan Arslan

Tutanak

(1)Değişik amaçlarla düzenlenen toplantılarda yapılan konuşmaların olduğu gibi yazıya geçirilmesi ve bu yazılanların yetkililerce imzalanmasıyla resmiyet kazanan yazılar (2) Bir olayın veya bir durumun nasıl olduğunu ifade eden ve ilgili (veya yetkili) kimseler tarafından imzalanan belgelerdir.

Ersoy İnce

Tutuşma Sıcaklığı

Yanıcı madde ile oksijenin reaksiyona girdiği en düşük sıcaklıktır.

Ersoy İnce

Tutuşmanın Gecikme Süresi (PKD)

Tutuşma kaynağının uygulanmasıyla gerçek tutuşma arasındaki zaman periyodudur.

Burak Tuna

Tüzük

Bir kurum ya da kuruşlun amaçlarını, görevlerini ve izleyeceği yol ve yöntemleri belirttikleri maddeler bütünüdür.

Ersoy İnce